Lieve vreemdeling,
Ik zat afgelopen weekend in de bioscoop bij de film The Batman.
Ik voel me de laatste jaren angstig als een film begint.
Precies op het moment dat de lampen uitgaan en de bombastische muziek klinkt, begint mijn lijf in verzet te komen.
Mijn zintuigen worden scherper, helaas.
De geuren van popcorn, nacho chips en aftershaves maken me misselijk.
Geluiden van gesmak en geslik.
Mijn ademhaling gaat sneller. Mijn hartslag gaat omhoog. Gedachten over dat ik nu echt opgesloten zit met al die mensen om me heen.
Ik weet dat het gevoel vanzelf zakt.
Het zakt altijd.
Soms duurt het zes filmscènes lang. Soms slechts één.
Maar die gedachte brengt me niet tot rust, helaas.
Tijdens de ‘angst’ bestaat later niet meer, slechts nu.
Dus afgelopen weekend gebeurde het me weer.
In de openingsscène van de film wordt een moord gepleegd. Maar het enige waar ik mee zat was: Shit, mijn angst is weer terug.
Wanneer stopt dit stikkend gevoel in mijn lijf????
Toen kwam er een wonderbaarlijke gedachte bij me op die ik nog niet eerder heb gehad.
Ik begon mezelf gerust te stellen met het mantra:
Het enige waar ik controle over heb is mijn ademhaling.
Lol. Waar kwam dit vandaan?
Maar wel waar.
Rustig in- en uitademen.
Het enige wat ik kon doen.
En de angst zakte!
Na de moord begint de voice-over stem van Batman te brabbelen over angst.
Toeval?
They think I am hiding in the shadows. Watching. Waiting to strike, but I am the shadows.
Batman jaagt graag angst aan bij de boeven.
Je ziet een gast met een Halloween-masker een nachtwinkel overvallen. Daarna in de stromende regen ziet hij in de lucht het baken van Batman schijnen tegen de wolken aan.
De boef wordt bang. Zal de vleermuisman uit de schaduw stappen om hem tegen te houden?
Batman zegt:
Fear is a tool. When that light hits the sky, it’s not just a call. It’s a warning.
Dat gebeurt niet. Batman laat zich nog niet zien, maar de boef rent wel heel bang weg.
Dat is wat angst met je doet: je wil vluchten.
Maar ik kon niet wegrennen uit deze film.
Ik moest van mezelf blijven zitten.
Het was tenslotte een Batman-film!
Wat zou Batman doen?
Batman gaat al wel wat langer mee dan deze versie.
Elke reboot weer leert hij dezelfde les. Hij omarmt zijn angst en wordt zo Angst voor de slechteriken.
En dat is een boeddhistische wijsheid.
Ik kwam het nog tegen in het boekje When things fall apart van Pema Chödrön.
(Nederlandse link. Engelse link)
Ze schrijft dit.
No one ever tells us to stop running away from fear. We are very rarely told to move closer, to just be there, to become familiar with fear. I once asked the Zen master Kobun Chino Roshi how he related with fear, and he said, “I agree. I agree.”
But the advice we usually get is to sweeten it up, smooth it over, take a pill, or distract ourselves, but by all means make it go away. We don’t need that kind of encouragement, because dissociating from fear is what we do naturally.
We habitually spin off and freak out when there’s even the merest hint of fear. We feel it coming and we check out. It’s good to know we do that—not as a way to beat ourselves up, but as a way to develop unconditional compassion.
The most heartbreaking thing of all is how we cheat ourselves of the present moment.
Dus zegt ze dat je het moet aangaan. Onderzoeken. Omarmen. Om erachter te komen dat angst niet is wat je denkt dat het is.
Nou.
Makkelijker gezegd dan gevoeld.
Ik kan je dit vertellen na mijn ervaring in de bioscoop.
Ik denk niet dat de angst ooit weggaat uit mijn leven.
Ik denk ook niet dat iets of iemand dit kan laten verdwijnen.
En zelfs als ik dat even denk – het is weg – komt het vanzelf weer op een zwak moment bovendrijven.
Het gevoel zal altijd bij me blijven dat er iets niet klopt. Dat ik geen controle heb over de plek waar ik ben.
Mijn angstige gedachten bestaan vaak tegelijkertijd met veel andere gevoelens.
En dat is wat het is.
Het enige waar ik controle op heb is mijn ademhaling en dat voelde ik volledig in de bioscoop. Alsof het magische ‘nu’ zich opeens openbaarde aan me.
Ik zat voor het slapen gaan nog een keer door het boekje van Pema te bladeren.
Fear is a universal experience. Even the smallest insect feels it. We wade in the tidal pools and put our finger near the soft open bodies of sea anemones and they close up. Everything spontaneously does that.
It’s not a terrible thing that we feel fear when faced with the unknown. It is part of being alive, something we all share. We react against the possibility of loneliness, of death, of not having anything to hold on to.
Fear is a natural reaction to moving closer to the truth. If we commit ourselves to staying right where we are, then our experience becomes very vivid. Things become very clear when there is nowhere to escape.
Nou.
Daar heeft ze een punt.
Liefs,
Tomson
PS
The Batman is deze film full emo gegaan.
Hij is enorm gefrustreerd en kijkt de hele tijd heel ernstig en heeft zelfs zwarte make-up bij zijn ogen als zijn masker af is en zit ook nog eens vol zelfdestructie.
“I don’t care what happens to me,” zegt hij al in het begin van de film tegen zijn butler Alfred.
Later in de film zegt hij tegen dezelfde butler:
“I’m not afraid to die.”
Maar op het eind leert hij zijn les.
Het heeft helemaal geen zin om zo gefrustreerd rond te lopen in de schaduw en gewelddadig te doen om het gewelddadig doen.
‘Vengeance won’t change the past. Mine or anyone else’s. People need hope.’
En ja, ik moest gniffelen om dit theatraal gedoe. Die hele film is vrij theatraal trouwens.
Maar wel het bekijken waard.
