Hey jij,
Het volgende inzicht klinkt alsof het van een zelfhulpauteur komt. Misschien heb ik het daar wel van, geen idee. Maar dit besefte ik laatst:
Meer uren aan iets werken, betekent niet automatisch een kwaliteitsverbetering. Soms kan je beter focussen op het eindresultaat en dat als graadmeter nemen.
Mijn perfectionisme heeft regelmatig geleid tot een wandeling door drijfzand. Hoe meer ik mijn best deed, hoe verder ik qua gevoel wegzakte. Pas toen ik bijna verdronk, kreeg ik gedachten als:
- Misschien moet ik het even een paar dagen laten rusten
- Misschien moet ik anderen mee laten kijken
- Misschien moet ik het allemaal niet zo serieus nemen
Maar tot dat moment kon ik mijn eigen werk niet accepteren. Details die niet goed genoeg waren. Ingebeelde negatieve reacties van anderen die voorkomen moesten worden.
De horror. De horror…
Zelfs als ik de moed had om het een paar dagen te laten rusten, had ik last van schuldgevoelens. Het gevoel dat ik tijd aan het verspillen was.
Soms besteedde ik zoveel uren in dingen perfect maken, dat ik toen het af was geen vreugde of opluchting meer voelde. De zelfmarteling had me uitgeput. Of nou iemand mijn werk negeerde of complimenten gaf, het deed mij niets meer.
• Ik ben beter in mijn eigen ellende overdenken dan genieten van het eindresultaat.
• Ik ben beter in twijfelen dan een richting kiezen.
Het lijkt wel alsof die calvinistische cultuur van dit land in mijn DNA is geslopen. Hard werken. Soberheid. Matigheid. Eerlijkheid. En als rijkdom of geluk je overkomt, je continu kwellen met de gedachte of je dit wel hebt verdiend.
Ik weet het. Het speelt zich allemaal in mijn eigen beklemmende hoofd af. Ik val niemand lastig met deze strijd. Want zij begrijpen mijn eigen opgestelde maatstaven van kwaliteit toch niet. Mijn keurmerk. Dus waarom zou ik eraan moeten beginnen het uit te leggen?
Wat ik zei. Het aantal bestede uren zegt niets over de kwaliteit van mijn werk. Toch zit deze utopie in onze hoofden. In mijn hoofd. Als een restproduct van de industrialisatie. Tijd kost geld. Inefficiënte moet weggeregeld worden.
Maar ons hoofd werkt helemaal niet zo. Het is geen fabrieksband. Het werkt juist beter als je minder hard werkt. Meer rust neemt. Af en toe wandelt. Ontspant. Anderen om hulp vraagt.
Perfectionisme is een dekmantel voor onzekerheid.
Ik kan het weten. Mijn beste werkideeën zijn niet ontstaan tijdens uren ploeteren, maar tijdens een simpele douchebeurt of wandeling. Zonder dat ik die intentie had, om het tijdens dat moment even op te lossen.
De uren dat we iets anders doen, zijn de momenten waarop ons onderbewuste werkt. Waarop dat brein met oplossingen gaat komen. Alsof je pauze neemt van de fabrieksband en je onderbewuste gewoon doorgaat met werk. Niet alleen dat. Het vindt een robotarm uit die het werk voor jou gaat doen als je terugkomt van de lunch.
Er is nog een punt dat we allemaal kennen, maar te vaak negeren: hulp vragen. Twee mensen zien meer dan een.
Ik weet het. Kots, kots.
Maar ze hoeven niet een oplossing te verzinnen of het voor je te gaan doen. Maar ze kunnen je wel op het spoor zetten. Een nieuwe invalshoek geven. Even wat frisse lucht in je hoofd blazen. Anders blijf je maar je eigen uitgebraakte adem recyclen, tot er geen zuurstof meer over is en je stikt.
Het is niet cheaten, je laten helpen. Toch voelt het zo. Maar het is niet cheaten. Niet alleen geef je andere mensen een goed gevoel door ze je te laten helpen, maar het worden automatisch ook je supporters als je werk tegenslag krijgt van de mensen boven je.
Ik kan het weten. Ik kwam maar niet uit het volgende probleem.
Ik moest een plan bedenken hoe we een verhoging van de kosten voor de peuterspeelzalen bekend gingen maken bij de ouders. Deze ouders waren niet in Nederland geboren en ze hadden het niet breed. Het laatste wat we wilden, was dat deze kinderen van de voorschool af werden gehaald. Die kinderen zaten hierop om hun taalachterstand in te halen.
Hoe dit dilemma op te lossen? Het meest pragmatische was de ouders in hun eigen moedertaal vertellen over de verhoging. Maar om politieke redenen was dit uitgesloten.
Ik kon, zoals we het altijd deden, een folder maken in simpel Nederlands. Maar als je nauwelijks Nederlands kan…
De projectleider bleef maar om het plan vragen en ik bleef er maar aan schaven. Probleemanalyse was helder, maar mijn oplossing was niet goed genoeg. De projectleider zou wat ik had opgeschreven absoluut accepteren, maar ik kon het zelf niet accepteren.
Ik heb er wekenlang mee zitten klooien. Ik heb me wekenlang verstopt onder mijn bureau, als de projectleider eraan kwam.
Pas toen er een deadline gezet werd, ging ik om hulp vragen aan mijn collega’s. Al pratende werd ik op het spoor gezet van een stichting. Gespecialiseerd in gezondheidsteksten maken voor mensen met een migratieachtergrond. Hoewel dit niet in het straatje gezondheid paste, heb ik ze wel meteen gebeld of ze me konden helpen.
Dit was dus de oplossing! Zij konden een folder en video maken met tekeningen, ondersteund door simpel Nederlands. Een specialiteit die zij in huis hadden.
Ik heb mijn plan ingeleverd en kreeg het gevraagde geld om dit uit te voeren.
Alleen ik kon er totaal niet meer van genieten. Ik zat mezelf te pijnigen dat ik weken aan tijd verloren had door het zo lang voor mezelf te houden.
Het leven van een perfectionist gaat niet over rozen…
Maar ik was wel tot inzicht gekomen dat deze tegeltjeswijsheid klopt:
Alleen ben je sneller. Samen kom je verder.
Ik heb de eerste versies getest met de ouders. Gevraagd of ze het begrepen. Dat deden ze.
Daarna hoefde er maar een strikje omheen geknoopt te worden van de mensen boven ons (de leidinggevenden) om het te gaan versturen.
Toen kwam de tegenwind.
Waarom steekt er altijd tegenwind op als je denkt dat je er bijna bent?
Mijn collega’s van boven begrepen niets van deze simpele manier van uitleggen. Opeens werd het ingewikkelde beleid heel direct zonder verhullend taalgebruik uitgelegd. Er stond in de folder letterlijk dat de prijs omhoogging. In plaats van dat de kwaliteit omhoogging. Dat eerste was misschien wel waar, maar de nadruk moest vooral op het laatste liggen. Dat was politiek gezien heeeeeeel belangrijk.
Nou. Schiet mij maar neer.
Snap jij het?
Ik ben al koprollend over de afdeling gegaan om mijn frustratie kwijt te kunnen. Daarna ben ik als een stoïcijn medestanders gaan zoeken om dit misverstand uit de weg te helpen. Die vond ik in de mensen die me hadden geholpen de afgelopen weken.
Hoewel mijn naam daar bovenin rondzong als iemand die het niet had begrepen, had ik uiteindelijk wel met wat kleine aanpassingen mijn zin gekregen. Dit eindproduct is naar de ouders verstuurd.
Hoera.
Eind goed al goed?
Ik ga eerlijk met je zijn. Dit project was de druppel. Dit was het meest duidelijke signaal van het universum dat ik maar kon krijgen.
Hoe vaak wilde ik dit nog meemaken? Ik had dit verhaal al tig keer meegemaakt in mijn werkende leven. Mijn martelende perfectionisme. De lafhartigheid van de eindbeslissers. Uiteindelijk mijn gelijk krijgen. Maar dat voelde altijd aan als een pyrrusoverwinning.
Ik ga hier niet gelukkig zijn.
Dus besloot ik om mijn baan op te zeggen en fulltime psychokiller te worden.
De rest van het verhaal ken je.
Liefs,
Tomson
