Lieve vreemdeling,
Amy was er op de gruwelijkste manier achtergekomen dat haar vriend vreemdging.
Toen wij elkaar ontmoetten stond ze net op het punt een volgende relatie in te gaan, die al zoveel rode vlaggen had, dat ik niet eens meer wist of ik haar überhaupt wel moest waarschuwen of alvast afscheid moest nemen.
Ik zwaaiend naar Amy, die de woeste zee in gaat voor een ‘korte duik’ terwijl een cycloon aan de horizon verschijnt.
We volgen allemaal een eigen pad naar inzicht.
Dus ik waarschuwde haar niet. Noem me geen egoïst. Je voelt soms aan alles dat het een roep in de woestijn is, een ander tot inzicht brengen.
Mensen zitten vast in de donkere patronen in hun leven. Vastgekleefd aan onware overtuigingen uit het verleden. Het zelf zien en het zelf voelen zijn twee verschillende dingen.
Lege verlangens zijn altijd sterker dan de waarschuwende gedachten van je brein. Dan de goedbedoelde adviezen van de mensen die om je geven.
Woorden hebben weinig impact om iemand te overtuigen. Zelfs de woorden van een schrijver.
We kenden elkaar pas net toen we tegenover elkaar zaten bij het raam in een kroegje.
Nieuwe mensen ontmoeten is net zo magisch als een oude vriend tegenkomen.
Zoveel te bespreken. Zo weinig ruimte voor een oordeel.
Dus we praatten urenlang.
Mijn leven.
Haar leven.
Haar ambitie en rechtvaardigheidsgevoel vielen me meteen op. Ze legt de lat zo hoog voor zichzelf. Is supergevoelig en strijdbaar als het gaat om misstanden. Zij stapt dus direct bij de directeur naar binnen om te vertellen waar het mis gaat in het bedrijf en krijgt het in datzelfde gesprek voor elkaar om de regels te laten veranderen.
Als je zo goed een ander kan helpen, hoe kan je dan zo blind zijn voor de fouten in je eigen leven?
Ze heeft twee jaar geprobeerd een relatie op te bouwen met iemand die weigerde haar voor te stellen aan de ouders. Deze persoon kon je het ene moment de hemel in prijzen, het andere moment was die dagen onbereikbaar. Hij droomde groots over een ‘wij’, maar voegde nooit daad bij woord.
Amy’s wereld stortte in toen ze erachterkwam dat ze niet de enige vrouw in zijn leven was.
Dit is zacht uitgedrukt.
Hij onderhield tegelijkertijd met twee vrouwen een relatie.
Dat doet wat met je zelfvertrouwen.
Ik appte Amy toevallig van de week. Ze antwoordde dat ze in de bus richting haar ouders zat en zich niet goed voelde.
Ze had de hele ochtend gestudeerd, de gehele week elke dag gesport. En dat allemaal op een dieet van 800 calorieën per dag.
De mentale last van de afgelopen jaren vond comfort in eten.
Ze was ook nog eens ’s ochtends vergeten te ontbijten.
Ze was trillerig. Licht in het hoofd. Ze had het idee dat ze elk moment kon flauwvallen.
‘Fix eten dan!’ appte ik.
Ze stapte bij een winkelcentrum de bus uit, liep de Hema in, zag twee hotdogs in de vitrine liggen en bestelde die.
De vrouw achter de balie zei: ‘Je ziet er zo bleekjes uit. Gaat het?’
Amy legde uit dat ze zich niet zo fijn voelde. Ze schranste de twee broodjes naar binnen en begon zich weer wat stabieler te voelen.
In ieder geval genoeg kracht om door te reizen naar haar ouders. Ze appte me nog: ‘Ik ben oké. Vergeten te ontbijten door de drukte.’
Dit spartaanse dieet met spartaanse work-outs had haar al 15 kilo laten verliezen in amper zes weken.
Toewijding is nooit Amy’s probleem geweest.
Haar ouders schrokken van hoe ze eruitzag toen ze aankwam. Grauwe kleur in de huid. Doffe blik in de ogen.
Amy legde uit dat ze bijna van haar stokje ging en dat twee hotdogs haar leven hadden gered.
Haar ma zei: ‘En dan ben je op dieet en dan neem je twee hotdogs? Had je niks gezonders kunnen kiezen?’
Dit was het moment dat Amy haar leven begon te begrijpen.
Tuurlijk. Ze wist ondertussen na diverse therapeuten haar probleem in het leven.
Komend uit een migrantengezin. De druk van de ouders om te slagen in dit land. Om het maximale uit jezelf te halen.
In haar ouderlijk huis is ‘goed genoeg’ niet goed genoeg.
Bij elk succesje is het antwoord: ‘Is dit alles wat je in je hebt?’
Vermeng dit met een gevoeligheid voor depressie, die van generatie op generatie wordt doorgegeven en zie hier de geboorte van een negatief zelfbeeld.
En dan ben je op dieet en dan neem je twee hotdogs?
Ja. Dit was het voorbeeld waar ze naar zocht om zichzelf te begrijpen.
Opeens begreep ze haar vorige relatie beter. Die volgde na die gast die een geheim leven had.
Ze kreeg namelijk een relatie met een gast die haar negatieve zelfbeeld bevestigde.
Dit was in de periode waarin ik haar ontmoette. Die gast waar ik al zoveel rode vlaggen bij zag dat ik niet eens wist hoe ik Amy hiervoor moest behoeden.
Hij was een narcist die haar vernederde en als ze de stekker eruit wilde trekken, haar weer de hemel in prees.
Amy en de gast konden niet met én niet zonder elkaar.
Ik heb het jarenlang als vriend aangehoord. Zonder oordeel. Af en toe een goedbedoeld adviesje. Af en toe een diepe zucht met de woorden: ‘Jullie twee zijn echt vermoeiend.’
Amy wist al vrij snel wel dat hij niet goed voor haar was en zij niet voor hem.
Maar hoe ontsnap je uit je eigen donkere patronen?
Ze ging in therapie. Werkte aan zichzelf om die leegte in haar te verklaren. Dat perfectionisme. De stress. De angst. Haar hang naar mannen die haar niet zagen om wie ze echt was.
Maar op elk nieuw zwak moment in haar leven, kwam de narcist weer tevoorschijn en zij liet hem maar al te gretig weer toe.
Niemand kan je redden. Je moet je zelf helpen.
Het is het moeilijkste om te zien als buitenstaander. Geliefden die zo worstelen in hun eigen verdriet, veroorzaakt door hun eigen zelfdestructieve gedrag.
Ik heb altijd tegen Amy gezegd dat haar doorzettingsvermogen, intelligentie en compassie haar ver gaan brengen in dit leven. Wat ze ook wil bereiken, het zal haar lukken. Maar ze moet wel een manier vinden om die donkere patronen een halt toe te roepen.
De pech met de therapie was dat ze na een aantal sessies elke keer werd doorverwezen. De casus was elke keer te complex.
Tot een therapeut kortgeleden tegen haar zei: ‘Je hebt een chronische depressie.’
Teleurstelling, angst en opluchting.
Nu Amy weet dat dit er is, kan ze een manier vinden om hiermee om te gaan in haar leven.
Er zijn goede periodes en slechte periodes in je leven.
De uitdaging is om niet de zelfdestructieve Amy toe te laten als het slecht gaat. Veel eten. Overdenken. Negatief oordelen over jezelf. Nieuwe narcisten toelaten. Jezelf isoleren.
Nee.
Je kent het riedeltje wel.
Zelfkennis.
Zelfcompassie.
Toen haar ouders zeiden: ‘Nam je echt een hot dog????’
Begreep ze haar hele jeugd. Het fundament onder haar zelfbeeld.
Zo vaak had ze hierover gepraat met therapeuten. Ze wist het al. Rationeel.
Maar nu voelde ze het door en door.
Niet alleen dat.
Ze merkte bij zichzelf dat het oordeel van haar ouders niet als een zwaard op haar insloeg en haar klein maakte.
Ze verzette zich. Weigerde te leven met het idee dat ze gefaald had door twee worstenbroodjes te eten.
Ik heb mezelf gered van een black-out. Het ging niet om de hotdogs. Het ging gewoon om zo snel mogelijk eten naar binnen proppen.
Het klinkt misschien beetje gek om te zeggen, maar ik had het al iets eerder in de gaten dat Amy aan het veranderen was. Ondanks dat die narcist nog steeds in haar leven is, praat ze er anders over. Houdt ze gezonde afstand. Praat niet meer in manipulatieve zinnen als ‘We maken elkaar compleet’ en ‘Op een dag zullen we elkaar weer vinden’.
Jezelf heruitvinden na talloze dieptepunten is een complex pad, met veel obstakels, veel terugval.
Ze vraagt me wel eens: ‘Word je niet moe van mijn gezeik?’
Dan zeg ik elke keer weer: ‘Jouw reis naar jezelf vind ik het mooiste kunstwerk om naar te kijken.’
Nee.
Dat zei ik niet.
Waar zie je me voor aan, joh?
Een romanticus 😂?
Ik ben tomson darko.
Ik antwoord altijd met mijn meest ironische ondertoon: ‘Zeik vaker. Ik word graag depressief van jouw kutleven. Dat is mijn ding. Daar ga ik lekker op.’
Maar ik denk het wel in mijn hoofd.
Dat romantische.
Liefs,
Tomson
