‘Zo wil ik niet zijn’. Dat is een zin die voor motivatie zorgt in ons leven. ‘Ik wil geen dik persoon zijn’. ‘Ik wil niet de vriend zijn die nooit reageert op appjes’. We projecteren een beeld op onszelf en proberen daarnaar te leven. En als dat niet lukt, nemen we het onszelf kwalijk. Maar wie zijn we dan echt?
Als iemand een van mijn boeken bestelt, doe ik er bijna altijd een bedankkaartje met een persoonlijke tekst bij. Want ik wil niet zo’n corporate, gevoelloos bedrijf zijn.
Daarin schrijf ik wel eens: ‘Wie wil je zijn? Jezelf? Iemand anders? Word dat. Vol overgave.’
Wie wil ik zijn?
Ik twijfel.
Dus ik ben een twijfelaar?
Waarschijnlijk wel.
Wie wil Jordy zijn? Hij is het hoofdpersonage in mijn aankomende boek ‘Ze gingen samen het toilethokje in.mp4’.
Ik weet wel wat hij diep van binnen graag wil: gezien worden. We willen allemaal gezien worden en proberen dit op onze eigen gekke manier voor elkaar te krijgen. Om onze grootste angst te verhullen: eenzaamheid.
Ik schrijf. Zo word ik gezien. Zo verhul ik mijn eenzaamheid.
Het aankomende boek is serieuzer qua toon dan mijn ander werk. Meer gekaderd ook. Het lijkt wel alsof elke zin een functie heeft. Geen mooischrijverij meer. Terwijl ik niet eens wist waar het verhaal naartoe ging. Ik had slechts één uitgangspunt: de ‘dader’ ontmoet het ‘slachtoffer’ een paar jaar later opnieuw, op een kantoor en moet de gevolgen van zijn acties onder ogen komen.
Zo’n verhaal kan alle kanten op gaan. Revenge-horror. Een psychologische thriller. Een mysterie. Dat doe ik allemaal niet. Elke keer als het dreigt spannend te worden, spring ik naar voren in de tijd. Want ik ben er heilig van overtuigd dat veranderingen in iemands leven pas plaats kunnen vinden in de tientallen jaren die volgen. Niet in een week, zoals in veel boeken of films. Pas na verloop van tijd kunnen we de bolletjes met een pen verbinden en blijken ze aan het eind Minnie Mouse te zijn.
Eén vraag hield me de afgelopen twee jaar wakker bij het schrijven van dit werk. Hoe likeable is mijn hoofdpersoon? Is het leuk om naar een slow-motionongeluk in een tunnel te kijken? Hoe likeable zijn de personages eromheen? Hoe geloofwaardig is het verhaal überhaupt?
Als ik me slecht voel, zijn de antwoorden op bovenstaande vragen zeer negatief. Dan zie ik voor me hoe ik word afgeslacht in een ochtendkrant (die geen enkele lezer van me leest en sowieso hoop ik nooit aandacht te krijgen van een krant).
Als ik me goed voel, negeer ik deze vragen. Als ik me heel goed voel, denk ik oprecht dat ik de Nobelprijs ga winnen. Zodat ik die kan afslaan. Want ik geloof niet in verering van de artiest. Want het beest genaamd EGO ben ik liever kwijt dan rijk.
‘Ja, ja’, zou je denken. ‘Dat zeggen ze allemaal. Tot ze een prijs krijgen.’
Op zo’n moment voel ik me het eenzaamst. Het is namelijk geen arrogantie. Geen intellectueel, rebels gedoe. Het is namelijk iets waar ik heilig van overtuigd ben: het zegt helemaal niets over mij. Het zegt helemaal niets over de ander. Zo wil ik NIET gezien worden. Geen introductie met: ‘Winnaar van blablabla en blablablabla. Tomson Darko!’, zoals Amerikanen worden geïntroduceerd in talkshows.
Ik ben niet de prijzen die ik nog nooit heb ontvangen.
Ik hoef niet vereerd te worden. Of zoals Robert Smith van The Cure zei: ‘Ik wil slechts begrepen worden door een select clubje mensen en genegeerd worden door de rest van de wereld.’
Dat is wat psychokiller is. Waarvoor Tomson Darko staat. Waarover dit nieuwe boek gaat. Dat is mijn grootste motivatie. Dat wil ik zijn.
Ik omarm de donkere kant van ons leven. Van onze gedachten en onze daden. Daar wil ik mij in begeven. Het is rauwer. Realistischer. Leger ook. Maar het heeft ook een functie en een doel. Rooskleurig optimisme past gewoon niet bij me. Terwijl ik best een optimistisch persoon ben.
Ik weet dat jij dit begrijpt. Ik weet dat de rest van de wereld dit niet begrijpt.
Dat is oké.
In nuance ligt de waarheid. Of nou ja. Dat schuurt het dichtst tegen de absolute waarheid aan. Als die al bestaat. Het komt het dichtst in de buurt van wat we werkelijk zijn als mens.
Wat willen anderen dat wij zijn? We krijgen dagelijks een hoop boodschappen op ons afgevuurd, met wat we moeten doen en wie we moeten zijn. Een idee, vaak gekoppeld aan ‘Je wordt het door me geld te geven’.
- Wees een goed medemens, geef geld aan dieren, mensen met een beperking, kinderen die honger hebben.
- Wees een individu dat ten volle van het leven geniet, drink daarom dit bier, of spuit dit geurtje op.
- Wees een goede burger, stem op een politieke partij, word orgaandonor, lees deze folder over beter leven.
De wereld wil dat we een zevenkoppig monster zijn. Hoe kan ik dan zelf bepalen wie ik wil zijn?
Laat staan wat onze cultuur, onze ouders, onze vrienden, onze leraren of onze manager willen dat we zijn? Of de mensen op straat, die net iets te lang naar ons staren.
- Je mag wel homoseksueel zijn, maar niet zoenen voor mijn neus, alsjeblieft!
- Je mag best transgender zijn, maar doe even normaal met die genderneutrale toiletpotten!
- Je mag je best gediscrimineerd voelen door een kinderfeest, maar blijf van mijn traditie af!!!
- Je bent wit en man en oud, dus houd je mening maar voor je!!!
Het is bijna onmogelijk om jezelf te zijn, als je luistert naar de stemmen.
Dus we gedragen ons zoals we denken dat anderen willen dat we ons gedragen. Maar diep van binnen zijn we iets anders.
Welk gedeelte van onze ziel zou meemuteren naar een volgend leven? De versie van hoe anderen ons hebben gezien in het leven? Hoe we ons gedragen hebben? Wat we gepresteerd hebben? Hoe we over onszelf denken?
Maar welke versie zijn we dan echt?
Schrijver H. Jackson Brown zei dit: ‘Our character is what we do when we think no one is looking’.
Maar het gekke is: we hebben altijd het idee dat iemand mee kijkt. Zelfs een atheïst voelt dit en past zijn gedrag daarop aan.
H.L. Mencken zei daarom het tegenovergestelde: ‘Conscience is the inner voice that warns us somebody may be looking.’
Dus nogmaals. Wie ben jij echt?
Warme groet,
Het zevenkoppig monster Tomson
