Lieve vreemdeling,
Het besef dat aan alles een eind komt, zorgt er juist voor dat je de waarde en betekenis ervan inziet.
Mijn punt is dit: Omarm de vergankelijkheid. Het besef dat alles kapot gaat, verandert, sterft, wegrot, wordt vernietigd of vergeten wordt, geeft je juist de mogelijkheid om ervan te genieten.
Je eet niet alleen de aardbei uit je tuin omdat je er zin in hebt. Maar ook omdat die anders binnen een paar dagen zal wegrotten. Dus eet op en geniet van die aardbeisappigheid in je mond. Voor extra nagenieteffect:
• Maak er een foto van.
• Zet het op Instagram met de hashtag genieten eronder.
• Vraag tips hoe andere mensen ‘genieten’ van hun tuintje.
Maar even serieus.
Laat vergankelijke gedachten je gemoed niet in somberheid dippen. Probeer de schoonheid ervan in te zien
Dit heb ik niet zelf bedacht overigens. Dit komt van Freud.
Freuds argumenten voor vergankelijkheid
In het korte essay ‘vergankelijkheid’ van Freud betoogt hij waarom vergankelijkheid alles juist waarde en betekenis geeft.
- Schoonheid van de natuur ontstaat juist doordat die in de winter verdwijnt. Op die resten van vernietiging kan die opnieuw tot bloei komen.
- Doordat we beseffen dat we als mens sterfelijk zijn, geeft het juist meer betekenis dat we er zijn.
- De kunstwerken die ons zo beroeren, zullen misschien ooit verdwijnen of vergeten worden. Maar dat neemt niet weg dat ze juist nu zo ons emotionele leven verrijken. Iets hoeft niet eeuwig te bestaan om de volmaaktheid nu in ons te voelen.
Psychotherapeut Irvin Yalom concludeert uit dit essay van Freud dat vergankelijkheid geen vat mag hebben op wat werkelijk van belang is op je emotionele leven.
Yalom gaat daarin verder. Denk veel na over je eigen dood.
Na je dood rimpel je door
Door juist actief na te denken over je eigen vergankelijkheid, raak je gewend aan het idee dat aan alles een eind komt. Ook aan je eigen leven.
Je verzacht deze pijn door te beseffen dat de verbindingen die je met mensen aangaat, voort zullen leven na je dood. Ook al zal je nooit precies weten wat dan precies voortleeft.
Dit noemt hij het rimpelingseffect. Je weet wel. De rimpels die in het water ontstaan als je er een steen in gooit.
Het idee dat we iets van onszelf kunnen nalaten, zelfs zonder dat we dat weten, is een krachtig weerwoord voor al diegenen die beweren dat je eindigheid en vergankelijkheid onafwendbaar tot zinloosheid leiden.
Hij bedoelt niet dat je naam of reputatie zal voortleven. Maar ‘een karaktertrek, een wijsheid, goede raad of troost die wordt doorgegeven aan anderen, of dat nu bekenden of onbekenden zijn.’
Als een rimpel in het water.
Dus, zegt hij, richt je op verbindingen maken met mensen en bouw intieme relaties op.
Zo maak je een diepere verbinding met anderen
Yalom geeft in zijn boekje Tegen de zon in kijken een aantal inzichten om intiemere relaties met mensen op te bouwen. Ik geef je er een aantal die op mij diepe indruk maakten:
• Hoe meer je je gevoelens en gedachten deelt, hoe gemakkelijker het voor een ander wordt om dit ook te doen. Dit zorgt voor een verdieping van de relatie.
• Uit je dankbaarheid aan mensen door specifiek te benoemen waar je dankbaar voor bent: ‘Ik heb iets van jou in me opgenomen. Dat heeft me veranderd en verrijkt en ik zal het aan anderen doorgeven.’
• Ontdek je eigen wijsheid, door je elke keer af te vragen: als we toch doodgaan, waarvoor en hoe moeten we dan leven? In plaats van het antwoord buiten jezelf te zoeken, richt je nu je blik naar binnen.
🪐 Nog een persoonlijke melancholische noot
Ik ben expert vergankelijkheid.
Bij het openen van de doos met een nieuwe elektrische tandenborstel erin, ben ik al bezig met het besef dat ook deze batterij lui gaat worden en ook dit borsteltje over vier maanden geen kleur en kracht meer heeft.
Ik wou dat ik meer Freud in me had en op deze manier de schoonheid van tandenpoetsen kon ervaren.
Maar in plaats daarvan denk ik regelmatig: in een communistische economie hadden ze vast een tandenborstel op waterstof uitgevonden die nooit zal vergaan. In ieder geval niet in mijn leven.
😱 Een quote als afsluiter
Of wat Yalom zei:
Het besef dat al onze ervaringen gedoemd zijn verloren te raken, is de aangewezen manier om het leven naar waarde te schatten, mededogen met anderen te voelen en diepe liefde te koesteren.
🤿 Als je de diepte in wil gaan
Liefs,
Tomson
