Denk je soms ook over iemand: die heeft therapie nodig?
Als je dat over iemand denkt, denk ik dat die persoon misschien juist geen therapie nodig heeft.
Sommige mensen zijn namelijk niet te helpen…
Die worden door therapie alleen maar erger.
Neem bijvoorbeeld narcisten.
Die gaan in therapie omdat de rest van de wereld hen niet begrijpt. Ze zijn daar niet om zichzelf te helpen. Dat inzicht hebben ze niet. Ze zijn daar om te ‘leren’ hoe ze toch mensen naar hun hand kunnen zetten.
Het zal je niet verbazen dat narcisten bijna nooit hun therapietraject afronden.
Ze hebben nul zelfreflectie en willen niet horen wat de therapeut tegen ze zegt.
Bij het opnieuw bekijken van het laatste seizoen van The Sopranos viel me dit detail ook opeens op.
The Sopranos was een Amerikaanse serie die liep van 1999 tot 2006. Deze serie markeerde het begin van de gouden era van Amerikaanse tv-series, waarvan we nu nog in de nasleep zitten.
Goede tagline
De serie was van cinematografische kwaliteit.
Het verhaal was compromisloos.
Met ruw geweld, seks en goed uitgewerkte, duistere personages.
De thematiek was een metafoor voor de staat van Amerika. Het ging dus over meer dan alleen misdaad.
Voor als je de serie niet kent: het gaat over maffiabaas Tony Soprano die in therapie gaat. Hij is depressief en heeft last van paniekaanvallen. Niet alleen zijn vrouw en twee kinderen bezorgen hem stress. Ook de verantwoordelijkheid van een misdaadorganisatie leiden vreet aan hem. Daarnaast heeft hij een zeer ingewikkelde relatie met een moeder die hem vroeger nooit beschermde of liefde toonde.
Geen spoiler, maar Tony Soprano is een sociopaat.
Dat maakt de hele serie zo fascinerend.
Waarom zouden we zes seizoenen lang kijken naar iemand die zich nauwelijks kan inleven in anderen, zonder enige moeite mensen uit de weg ruimt en talloze levens verwoest, zolang hij en zijn misdaadfamilie er beter van worden?
Misschien juist omdat we hem in therapie zien. Hij probeert op zijn manier kwetsbaar te zijn. Hij probeert te achterhalen waar zijn haat en woede tegen zijn moeder, jongste zoon en zijn zus vandaan komen. Hij vraagt zich af waarom hij maar vreemd blijft gaan. Hij probeert de controle over zijn lichaam (depressie en paniekaanvallen) terug te winnen.
En in die therapiekamer zijn er af en toe psychologische doorbraken die hem een nieuw perspectief op zijn pijn geven.
Maar na zes seizoenen komt de therapeute Dr. Melfi, net zoals de kijker, erachter dat sommige mensen niet te helpen zijn…
Links dr. Melfi. Rechts een sociopaat.
Sterker nog.
Tony Soprano heeft de therapiesessies juist gebruikt om zijn heftige gedrag te ‘legitimeren’. Het gaf hem een soort vrijbrief van: zo ben je en eigenlijk kan je er niets aan doen.
Misschien is dat wel het gevaarlijkste aan een sociopaat. Dat je de enige twijfels die zo’n persoon misschien nog heeft over zijn gedrag wegneemt.
Hij had nooit in therapie moeten gaan.
En wat zegt het over ons dat we zo graag naar een sociopaat kijken?
Elke aflevering weer is het de vraag of hij goedgemutst of slechtgemutst is. Hij is zo onvoorspelbaar, dat dit het spannend maakt. En op een bepaalde manier ook aantrekkelijk.
Dr. Gabor Matté is ervan overtuigd dat veel van onze politieke leiders getraumatiseerde, licht narcistische mensen zijn.
De enige reden dat mensen op ze stemmen, is omdat zij beloven het beter te doen dan anderen. En omdat we in hen een pijn herkennen, die we zelf ook hebben.
Trump. Obama. Bush. Blair. Thatcher. Etc.
Ze hadden allemaal een traumatisch verleden dat sporen achterliet in hun leven.
We houden van getraumatiseerde leiders van onze samenleving. Leiders die niet willen verbinden. Niet problemen willen oplossen. Die de wereld verdelen in hen en ons.
Omdat we zelf diep verdeeld zijn.
Liefs,
Tomson
PS
Even politiek met Darko…
Je kan zeggen wat je wil van Rutte, maar het compromis stond bij hem altijd voorop. Het grootste nadeel van zijn regeerperiode was dat hij grote beslissingen altijd vooruitschoof als er geen compromis mogelijk was. En daar betalen we nu de prijs voor.
Een verdeeld land, waarin iedere groep vooral met zichzelf bezig is. De ‘maar’-argumenten duiken overal op.
‘Ja, klimaatverandering is heel erg, maar waarom moet ik dan zoveel belasting op vliegen betalen?’
‘Ja, iedereen moet zelf weten wat ‘ie voor seksuele voorkeur heeft, maar je hoeft het toch niet zo in mijn gezicht te duwen en kleuters er al mee op te voeden?’
‘Ja, echte oorlogsvluchtelingen mogen hier komen, maar gelukszoekers niet!’
Tijdens de coronaperiode viel het me ook al op dat na elke heftige maatregel van de overheid er (belangen)groepen opstonden, die vonden dat zij de uitzondering op de regel waren met het argument ‘Wij zijn echt belangrijk.’
Daarom introduceer ik nu een algemene regel die hopelijk wat lichtheid brengt in ons land.
De ‘Iedereen is zielig’-regel.
Let maar eens op hoeveel groepen nu zielig zijn omdat de regering is gevallen.
‘Val kabinet maakt groeiend woningtekort mogelijk nog groter.’
Woningzoekers zijn zielig.
‘Hittegolven verdubbelen suikerprijs, zoete snacks worden mogelijk ook duurder.’
De snoepliefhebbers zijn zielig.
‘Val van het kabinet kan grote gevolgen hebben voor je portemonnee.’
Mensen met een smalle beurs zijn zielig.
Dit vond ik de mooiste:
‘Medeleven voor belaagde Kaag, maar niet-linkse vrouw kan barsten.’
Niet-linkse vrouw is zielig.
Boeren zijn zielig. Pro-zwarte-pietmensen zijn zielig. Anti-zwarte-pietmensen zijn zielig. Boa’s zijn zielig. Horeca is zielig. Iedereen is zielig.
Nu we dat met elkaar erkend hebben, kunnen we dan nu praten over hoe we de problemen samen gaan oplossen in dit land?
Ik wil ideeën horen. Geen slachtofferverhalen.
PPS
Vanav volgende week, heb ik twee weken vakantie. Daarna ben ik er weer 💛
