🪐 De les van de burn-out
Lieve vreemdeling,
Ik had een vriend,
die nooit thuis wilde zijn.
Daar lagen immers zijn gedachten,
en zijn gedachten leidden steevast tot pijn.
Dus hij probeerde vooral te genieten.
De avond mocht nooit eindigen.
Van feest naar feest,
van afspraak naar afspraak,
van scharrel naar scharrel.
Eenmaal thuisgekomen schonk hij nog een borrel in,
viel met een lach op de bank, TV aan, uitgeput in slaap.
Genieten als excuus om te vluchten,
voor terugkerend verdriet,
voor overpeinzingen,
voor pijn.
Dat genieten kan je lang volhouden.
Ik kan het weten:
ik vluchtte altijd met hem mee.
Het is leven op de vruchtbare grond rondom een vulkaan.
Ooit zal die uitbarsten,
maar niet vanavond.
Genieten wordt dwangmatig drinken.
Gezellig is niet meer gezellig.
Het moet escaleren.
Scharrels beginnen sneller te vervelen.
De ochtendmoeheid wordt ondraaglijk.
Je hoofd kan niet eens meer normaal denken.
Je jaagt niet meer op herinneringen,
maar op prikkels.
Alleen, niets bevredigt je meer.
En dan, op een dag, is het voorbij.
Maar je ademt nog.
Tranen rollen zonder reden naar je lippen.
De eetlust is verdwenen.
Je weet niet meer wie je echt bent,
je durft nauwelijks de deur meer uit.
De spiegel negeer je.
Want je weet wat je gaat zien:
de confrontatie met jezelf,
dat het vluchten is gestopt,
dat het overleven is begonnen.
Iemand moet je helpen,
maar wie?
De start van verandering begint vaak pas als je nauwelijks meer op kunt staan.
Alleen dan besef je pas dat je dit niet meer wilt.
En sommige mensen veranderen nooit.
Zoals die vriend waar ik het over had.
Dan zette hij me na een gezellig avondje in een restaurant om 23 uur af met de auto en vroeg hij: ‘Wat ga jij vanavond nog doen?’
Euh. Dit was mijn avond…?
‘Wat ga jij doen?’ vroeg ik hem vervolgens en dan kwam er een opsomming van waar hij nog naar toe kon gaan. Naar vrienden die in de kroeg waren. Naar een scharrel die nog een film met hem wilde bekijken.
Het was nooit genoeg en hij wist dat hij aan het vluchten was. Zelfs na therapie paste hij zijn gedrag niet aan.
Sommige mensen kunnen dat lang volhouden. Andere mensen niet. Dan schakelt het lichaam zichzelf uit.
Denken gaat niet meer. De moeheid verdwijnt niet meer. Emotionele buien houden maar niet op.
De burn-out.
Het lichaam houdt altijd de score bij…
Het meest hoopvolle na een burn-out is dat je je lijf beter begint te begrijpen. Het schakelt zichzelf namelijk nooit zomaar uit. Het laat via signalen weten dat je over grenzen aan het heengaan bent.
De kunst is om die signalen te voelen en ernaar te handelen. Dat helpt je de rest van je leven.
Het teleurstellende aan een burn-out is dat de balans van je lijf ook flink verstoord is. Op een nieuwe piek van stress lijkt je lichaam overgevoelig te reageren en ik heb geen idee of je ooit weer op een normaal niveau terecht kan komen.
Ikzelf heb nooit een burn-out gehad, maar wel periodes van overspannenheid.
Bij overspannenheid herstel je bij rust van enkele weken vrij snel weer.
Bij een burn-out helpt zelfs een korte periode van rust niet om te herstellen…
Maar ook ik merk dat mijn lijf niet meer hetzelfde is.
Ik ben zeer gevoelig voor stressvolle periodes. Die maken me sneller overprikkeld en angstiger dan vroeger. Ook moet ik er langer van herstelen.
De grootste rode vlag is als ik een paar dagen achter elkaar niet in slaap kan vallen, omdat mijn hoofd maar blijft malen. Vaak over dingen die er niet eens toedoen.
Dat is bij mij een teken dat ik over een grens heen ben gegaan en drastische maatregelen moet nemen om eruit te komen.
Een andere rode vlag is als sombere gevoelens langer dan een week aanwezig zijn en groot deel van de dag overheersen.
Ook dan moet ik drastische maatregelen nemen om erger te voorkomen.
Dat is wat het leven is.
Een balans vinden.
Sommigen lopen hun hele leven over een zitbank in de gymzaal en hebben geen hoogtevrees. Anderen over een dun koord tussen twee wolkenkrabbers in.
Thomas Wayne vroeg in de film Batman Begins: ‘Why do we fall, Bruce?’
Je kent het antwoord.
Liefs,
Tomson
