We zijn geprogrammeerd om ons eigen gelijk te zien in de wereld om ons heen. Ik had dit vermoeden al een tijdje. Een interview in de Volkskrant met hoogleraar klinische neuropsychologie Margriet Sitskoorn bevestigde mijn vermoeden. Wat overigens een paradox is dit: ik zie mijn eigen gelijk terug in een stukje dat gaat over je eigen gelijk. Mindfuck!
Het is een van de redenen dat ik veel bekende Twitteraars ben gaan ontvolgen. Die zogenaamde ‘opiniemakers’ die er hun beroep van hebben gemaakt om overal over te klagen. Hun waarheid is de waarheid. Ik zie deze mensen regelmatig aanschuiven in praatprogramma’s op televisie, waar ze hun Twitterstandpunt nog eens toelichten. Ik erger me er kapot aan.
Sinds ik ‘Ego is the enemy’ van Ryan Holiday heb gelezen, betwijfel ik überhaupt of ze daar zitten om hun waarheid te verdedigen of om de hang naar erkenning van zichzelf.
Het boek ‘The worm at the core’ betoogt via wetenschappelijk onderzoek, dat alles wat we doen een reactie is op de angst voor de dood. Ongezien ten onder gaan is iets van ons heel erg bang maakt. Daarom kan je maar beter heel druk Twitteren dat je mening er toe doet. Een ander punt dat het boek aansnijdt is dat we als mens ons graag hechten aan een culturele overtuiging.
Dit kan een voetbalclub zijn. Of een religie. Of het idee dat iedereen gelijk is. Hoe bewuster we zijn van ons eigen sterfelijkheid, hoe belangrijker we de waarden van deze cultuur vinden en uitstralen.
Op Twitter preekt iedereen z’n eigen religie en ik word daar somber en soms boos van.
Net zoals ik somber word van de Netflixserie ‘When they see us’. Over een aantal zwarte jongeren dat wordt beschuldigd van verkrachting van een blanke vrouw. Hoewel de bewijzen zeer dun waren.
En een beetje boos van de HBO serie Chernobyl. Over de kernramp in voormalig Sovjet-Unie in 1986.
Beiden series irriteren me. Een tv-serie is een vorm van manipulatie van de werkelijkheid. In Chernobyl zien we hoe de Sovjet-Unie er alles aan doet om de kernramp te downplayen tot een klein ongelukje. Het zit ‘m allemaal in de woorden die je gebruikt. De serie is een duidelijke metafoor naar de Trump-regering in Amerika. Daar waar de leugen regeert. Maar… De Amerikaanse serie is wel een Westerse interpretatie van die kernramp. We krijgen een Westers beeld van rechtvaardigheid en medemenselijkheid te zien.
Net zoals de serie ‘When they see us’ de invalshoek van de zwarte Amerikanen in het rechtssysteem weergeeft.
De twee series laten me niet begrijpen waarom het zo ging zoals het ging.
De waarheid – als die al bestaat – is een veel genuanceerder beeld dat zich in spleten en bochten moet wringen van de systemen die de mens zelf heeft gecreëerd. Zoals het rechtssysteem. Of het veiligheidssysteem in een nucleaire centrale die een ramp moet voorkomen. Tel daarbij persoonlijke motieven erbij op en we hebben een ingewikkelde cocktail te pakken.
Deze twee series kiezen duidelijk een kant en schotelen ons dat voor en laten ons achter met een gevoel van woede en onrecht. In beide series wordt Trump op de hak genomen. Maar het laat me nog steeds niet begrijpen waarom zoveel Amerikanen zich gehoord voelen door hem. Of waarom in de maatschappij van de Sovjet-Unie het individu zich op moet offeren voor de bescherming van de staat
Ik begrijp het wel dat de makers een kant kiezen. Ons brein is gemaakt voor stereotyperingen. Zwart-wit-denken beschermt ons makkelijker en kost minder energie dan een grijze massa voorschotelen.
Maar ik zelf heb behoefte aan die nuance. Aan waarheidsvinding in plaats van manipulatie. Anders ga ik me ergeren. Zoals aan de Twitteraars. Of aan deze tv-series.
Ken je dit filosofische raadseltje? ‘Als een boom in een bos omvalt en er is niemand in de buurt om het te horen, maakt het dan geluid?’
Sinds ik die Twitteraars niet meer volg en ook geen praatprogramma’s meer op tv kijk, bestaan ze niet meer in mijn wereld. Het helpt, het bewuster negeren.
Ik ga nog niet zo ver om mijn HBO- en Netflix-abonnement op te zeggen. Misschien komt dat nog eens. Als ik me echt begin te ergeren aan mezelf dat ik me zo loop te ergeren.
Het heeft overigens wel een nadeel, genuanceerd naar de wereld kijken. Ik merk het terug in mijn persoonlijkheid. Mijn grootste valkuil is mijn subassertiviteit. Een moeilijk woord voor niet voor jezelf opkomen.
Ik denk namelijk zo genuanceerd, dat ik zelf niet zo goed meer weet meer wat ik zelf nou eigenlijk wil, of wat ik zelf vind of nou echt voel of naar verlang. Wat me een afwachtende houding geeft in sociale situaties.
Daar heb ik vooral zelf het meest last van.
Dankjewel voor lezen! Als je m’n werk tof vindt, deel m’n blog m’n blog of koop een Tomson Darko-boek voor ze.
Groet,
Tomson
