|
Hey jij, Ik heb regelmatig last van existentiële eenzaamheid. Wat op zich een vrij realistisch gevoel is. Veel mensen zijn of bezig met de toekomst (angst of opportunisme) of met het verleden (woede of verdriet). In het nuchtere midden zit de existentiële eenzaamheid. Het besef dat ik vanaf een satelliet het leven bekijk, maakt me enorm gehaast. Ik wil creëren, creëren, creëren. Niet te veel tijd verliezen. Tegelijkertijd vind ik weer mijn ontspanning in nutteloze bezigheden, wat me weer voldoende oplaadt om te creëren, te creëren, te creëren. Alleen het voelt soms niet goed genoeg. Of ik maak te weinig. Of ik doe te veel achter elkaar, waardoor ik me daarna te uitgeput voel en vervolgens weinig kan maken. Structuur is het antwoord. I know. Het ene moment lukt het me beter me vast te houden aan de structuur dan het andere moment. Een eeuwige strijd. Wat op zich niet verkeerd is. Behalve dan dat het regelmatig gepaard gaat met zenuwinzinkingen. Vooral als de energie afneemt en de al dagen durende vermoeidheid mijn gedachten alle kanten op laat gaan. Dan voel ik me een niemand. Een sul waar niemand naar wil luisteren of niemand wat van wil lezen. Een sul die niets fatsoenlijks kan produceren. Terwijl ik me een sul voel, ben ik me ervan bewust wat voor dramatische aansteller ik ben. Maar toch… Dat haast gevoel geeft me een enorme zin om te creëren. Ik voel me door de dag heen optimistisch en melancholisch. Happy-sad vind ik een mooie woordcombinatie. Ik zou het vertalen als: al treurend vrolijk zijn. Het bestaat naast elkaar. Heel veel tegengestelde emoties bestaan naast elkaar. Zoals iemand die misbruikt is door een eigen familielid die persoon haat en tegelijkertijd ook nog steeds veel liefde voor diegene voelt. Het bestaat! De wereld is grijs. Ik zie grijs. Geen zwart of wit. Maar grijs. Dat akelige besef dat het eindigt, maakt me gehaast. Ik heb gewoon geen energie en puf voor gesprekken over het weer (dat we niet kunnen controleren), over mijn lievelingseten (eten doet me niet veel) of andere futiliteiten van het leven. Ik kan niets met dit soort gesprekken. Ik kan niets met dat soort vragen. System shutdown in mijn hoofd. Laten we meteen praten over leven en dood, over hemel en aarde, over of je ooit jezelf kan zijn, of perfectionisme het ultieme bewijs is dat controle hebben op iets gewoon niet bestaat. Ik wil weten wat een ander heeft gevoeld, wat hem of haar drijft, waar die over nadenkt. Ik wil geïnspireerd raken. Ik wil onderwerpen samen verkennen. Ik wil leren. De rest is ruis. De rest is nutteloze afleiding. Ik ben niet per se leuk op feestjes. Eerder stil. Alcohol maakt mensen of oppervlakkiger of filosofischer. Vaak dat eerste. Zelden het laatste. Alcohol maakt mij of welbespraakt of nog stiller dan ik normaal ben. Op feestjes kan ik me het eenzaamst voelen. Daarom vind je me al gauw in de keuken. Niet omdat ik dichter bij het bier sta – de grap die vaak door minstens een persoon per feestje wordt gemaakt. Maar omdat de beperkte ruimte van de keuken ervoor zorgt dat er minder mensen zijn. De enige plek voor een kans op een goed gesprek. Als ik alleen ben, voel ik me nooit alleen. Dan voel ik gewoon rust. In de groep moet ik me altijd aanpassen. Hoe meer mensen bij elkaar komen, hoe oppervlakkiger de gesprekken worden. Filosoof Schopenhauer was een einzelgänger. Ik voel zijn observaties over eenzaamheid. Hij zei: ‘Iemand met een rijke geest wordt in volstrekte eenzaamheid door zijn eigen gedachten en fantasieën op een voortreffelijke manier beziggehouden, terwijl de voortdurende afwisseling van feestjes, toneelvoorstellingen, uitstapjes en andere vermakelijkheden een botte geest niet van een martelende verveling kunnen vrijwaren. Een goed, gematigd, zacht karakter kan onder behoeftige omstandigheden tevreden zijn, terwijl een hebzuchtig, afgunstig en boosaardig karakter het ondanks alle rijkdom niet is.’ Ik kan de dood niet als iets negatiefs zien. Slechts als een oorzaak-gevolg. Het maakt me gehaast. Het maakt me ontspannen. Het maakt me ook sloom en traag. Het maakt me een hoop. Als ik alle tijd zou hebben, waarom zou ik dan überhaupt nog iets creëren? De Vlaamse band Belgian Asociality draaide het om: Als alles nu al is gedaan Heeft morgen geen zin meer te bestaan Het is dus beter vandaag niet alles al te doen Ik zie wel morgen, morgen voor de noen Ik doe het morregen Als ik op vakantie ben. Dus echt weg. Weg van het normale. Weg van mijn huis. Dan voel ik wel pas die rust dat alles ook morgen kan. Dan voel ik juist de tijd. Ik ben niet zo iemand die op vakantie elke minuut van de dag gepland heeft en elke minuut van de dag iets moet ervaren of moet beleven. Je maakt me het gelukkigst met een plekje in de schaduw van de warme zon, met een paar boeken, een volle koelkast en een tv in de avond om naar te staren. Deze dagen wil ik niets. Al is het wel typisch dat ik al minstens drie jaar niet op vakantie ben gegaan. Want die haast… Vakantie is een van de vele verworven luxes in ons leven die we goedpraten met ‘we hebben het nodig’. Maar de enige reden dat we het nodig hebben, is om het uitzichtloze stressvolle bestaan behapbaar te houden met een vooruitzicht aan iets leuks: aan het eind van deze periode kan ik eindelijk weer weg! Mensen zetten graag hun vakantiefoto’s op hun sociale mediakanalen. Alsof we zeggen: hier ben ik het meest mezelf. Hier ben ik het gelukkigst. In Bali. In Spanje of Griekenland. In Rome, Berlijn of Stockholm. Maar een foto van mezelf al lezend uit een boek zou totaal niet kloppen als vakantiekiekje. Want de letters die ik lees, vormen een enorm prachtige voorstelling in mijn hoofd. Die beelden kunnen door geen enkel apparaat gepixeleerd worden. Net zoals gevoelens nauwelijks via woorden uitgedrukt kunnen worden. Het enige wat echt, echt, écht in de buurt komt van het verbeelden van gevoelens, is muziek. Ik houd van liedjes die over het einde van iets gaan. Liefde. Het leven. Onschuld. Omdat dat het dichtst in de buurt komt van wat ik voel, dat dit alles om ons heen eindigt. Zoals in het liedje Jackie van Sinead O’Connor. I remember the day the young man came He said: “Your Jackie’s gone We got lost in the rain” And I ran to the beach And laid me down “You’re all wrong”, I said And they stared at the sand “That man knows that sea Like the back of his hand He’ll be back some time Laughing at you” And I’ve been waiting all this time For my man to come Take his hand in mine And lead me away To unseen shores I’ve been washing the sand With my salty tears Searching the shore For these long years And I’ll walk the seas forever more ‘Til I find my Jackie Ik vraag me wel eens af waar mensen van wegvluchten. Dan bedoel ik die wanderlust-types die het gewone leven zo zwaar vinden en elke mogelijkheid aangrijpen om te zwerven over de aarde, alsof het niets kost voor mens en milieu. Die graag in het buitenland studeren of daarover dagdromen, om ook daadwerkelijk in anderstalige steden te gaan wonen. Tijdelijk of voor altijd. Altijd maar plannen maken om weg te gaan. Begrijp me niet verkeerd. Ik heb ook gewanderlust door Europa en Rusland. Door Afrika en Amerika. De ene reis heeft mijn leven meer veranderd dan de ander op mentaal niveau. Ik begrijp het effect van vrijheid dat je al reizend krijgt. Het ’s ochtends bedenken waar je ’s avonds gaat slapen is een heerlijke bezigheid. Waar je dag ingedeeld wordt in eten regelen, een plek om te poepen en daar tussendoor vooral wandelen, beleven en je afvragen wat het weer in Nederland is. Ik begrijp de schoonheid van dit alles. Maar het ding is: je neemt altijd jezelf mee. En vluchten voor jezelf kan niet. Seneca schreef dit al in een brief heel lang geleden. “Socrates made the same remark to one who complained; he said: “Why do you wonder that globe-trotting does not help you, seeing that you always take yourself with you? The reason which set you wandering is ever at your heels.” What pleasure is there in seeing new lands? Or in surveying cities and spots of interest? All your bustle is useless. Do you ask why such flight does not help you? It is because you flee along with yourself. You must lay aside the burdens of the mind; until you do this, no place will satisfy you.” Om terug te keren op ‘nu’. Mijn existentiële eenzaamheid. Niet denken aan morgen, omdat het dan voorbij kan zijn. Niet te veel denken aan gisteren, want dat beangstigt te veel. Maar het midden: nu. Ik vond deze uitspraak van schrijver Ryan Holiday over het zijn van een kunstenaar in zijn boek Stilness is the key. “We want to learn to see the world like an artist: while other people are oblivious to what surrounds them, the artist really sees. Their mind, fully engaged, notices the way a bird flies or the way a stranger holds their fork or a mother looks at her child. They have no thoughts of the morrow. All they are thinking about is how to capture and communicate this experience.” Dat vat mijn leven nu wel samen. Creëren is wat ik voel, zie en ervaar. Elke dag weer. Tot het stopt. Het dwingt me om meer in het moment te zijn. Terwijl mijn hoofd juist naar andere plekken reist. Liefs, Tomson PS Deel 1 is op 15 april verschenen PPS Ik ben een zomer-actie begonnen. Als je iemand weet die het leuk vindt om me (tijdelijk) te lezen, wijs ‘m naar mijn webshop.  |