|
Hey jij, Het is echt een vreemd gevoel. En het klinkt ook een beetje raar… Maar zelfs als ik op de wc zit, heb ik het idee dat iemand naar me kijkt. Ik snap daarom het inzicht dat zelfs als we het meest onszelf zijn, we nog steeds een rol spelen heel goed. Ik speel altijd een rol. Zelfs als niemand kijkt, voel ik me bekeken. Je moet weten dat ik een lange man ben. Ik stoot dus wel eens mijn hoofd aan bagagerekken boven mij in treinstellen. Of die ene keer in een heel klein lokaal busje, waarin ik met mijn knieën bijna de kassa van de chauffeur eruit ramde. Maar ik moet er wel bij zeggen… Ik had ook een heel grote tas bij me, een grote winterjas aan en ik moest al bukkend dat busje uit, anders zat mijn hoofd door het dak heen. Het was allemaal heel onhandig en ik voelde me ook enorm opgelaten, want ik had bij god geen idee of ik de plaats van bestemming ooit nog zou bereiken en die chauffeur was ook nog eens een mensenhater. Nou ja, goed. Ik stapte al verontschuldigend uit en kwam buiten de bus erachter dat ik dus niet bij de juiste halte uitgestapt was. Kon ik nog een paar kilometer langs de bosrand lopen naar een of ander wegrestaurant waar ik een training had van mijn werk. Daar aangekomen deed ik net alsof mijn reis zeer voorspoedig was verlopen. Ik zweeg over mijn onhandigheid.
Als het me gebeurt – mijn kop stoten – en ik verga van de pijn, houd ik mijn gezicht dus in de plooi in het openbaar. Ik doe net alsof er niets is gebeurd. Om degene die het zag in vertwijfeling te brengen: nee, je hebt het fout gezien. Met mij is er niets gebeurd. Ik wil eigenlijk vooral niet dat iemand gaat vragen ‘Gaat het?’ En als ze het vragen zeg ik: ‘Wablief?’ terwijl ik net een stukje van mijn schedel van grond afraap en terug op de juiste plek op mijn hoofd druk. Ik ben eens een keer uit de botsauto’s gevallen. Volgens mij is dat het ultieme hoofddoel van botsauto’s: de ander uit die auto rammen. Mij is het overkomen. Ik dacht dat de zoemer al was gegaan. Dus ik stond op om een volgend muntje uit mijn zak te pakken. Toen knalde iemand tegen me aan en viel ik zo uit de wagen. Zo op de zijkant van mijn lichaam met de armen omhoog, alsof ze beiden in het gips zaten. Als een crashtestdummy zweefde ik door de lucht. Het erge was: mijn ouders stonden aan de zijkant. Ik ging snel weer in de wagen en reed met een rood hoofd nog een rondje tot de zoemer wel ging. Er moeten meer mensen gezien hebben dat ik daar op de grond lag, maar niemand vroeg of het ging. Zelfs mijn ouders hadden het niet gezien. Dus ik heb het maar verzwegen. Aan niemand verteld. Ik voelde me een beetje zoals op het moment dat je een stokje in het stopcontact steekt en je dan een enorme schok krijgt. Dat je echt denkt: huh, wat gebeurde er nou? Terwijl je hele lijf ondertussen van slag is en je gedachten er wat achteraan hobbelen zoals ‘Staan mijn haren nu overeind?’ en ‘Had ik niet dood neer moeten vallen?’ Een jaar later kwam ik in de speeltuin bij een vriend iemand tegen die ik van voetbal kende. Die zei toen: ‘Jij bent toch eens uit een botsauto gevallen?’ en begon toen heel hard te lachen. Dus toch een getuige. Ongemak overviel me. Hij had het gezien. Ik lachte maar als een boer met kiespijn mee. ‘Ja, dat was ik’, zei ik maar en praatte er zo snel mogelijk omheen. Ik weet echt niet waarom ik me zo raar gedraag in het openbaar als iets me overkomt. Waarom ik zo anoniem wil blijven. Alles wil verzwijgen. Ik kan dus bijvoorbeeld ook heel erg verstijven. Toen bijvoorbeeld de rijinstructeur uit het niets de aanval opende op mijn stuntelige rijgedrag, wist ik niets meer te zeggen. Ik bleef maar zwijgzaam naar de weg kijken. Zelfs toen hij vervolgens zei: ‘En ik kan gewoon nu doorlullen alsof je het allemaal niet hoort’ en ik kon nog steeds niets uitbrengen. Nou ja. Ondanks mijn lange lijf kan ik heel goed anoniem door mensenmassa’s bewegen. Ook op feestjes kan ik me relatief anoniem opstellen. In teamvergaderingen ook. Het gaat me echt heel goed af. De kunst van onzichtbaar zijn beheers ik als de beste. Ook in een gesprek. Daarom vertellen mensen me zoveel. Ik hoef geen moeite te doen. Het gaat automatisch. Soms vragen ze voor de vorm wel eens iets aan mij, maar ik weet het altijd weer te pareren zodat de ander verder gaat met bloeden. Ik ben ook echt oprecht geïnteresseerd. Het punt is: ik praat liever niet zelf als ik me niet op mijn gemak voel. Want dan ga ik me heel opgelaten voelen. Dan weet ik opeens woorden niet meer. Dan begin ik te stamelen en word ik me heel bewust van mijn handen. Van: waar moet ik die laten? Waar moet ik in godsnaam mijn handen laten terwijl ik praat? Misschien moet ik ermee gaan zwaaien? Nee, toch geen goed idee. Nu heb ik een vaasje met een nepbloem omver gezwiept. Sinds wanneer staat hier een vaasje met een nepbloem???? Oh, wat gênant dit. Nou ja. Zo gaat dat dus. Je moet wel begrijpen hoor: ik vind mijn social awkwardness best wel geestig. Ik geniet er ook van. Omdat het zo stuntelig is. Omdat ik nooit kan zijn wie ik graag ben. Dus daarom stel ik maar de vragen aan de ander. Dat jasje past me prima. Je hebt dus ook mensen rondlopen – over jasjes gesproken – die heel directief zijn. Die gaan me dan uit het niets erop aanspreken dat ik een colbert aan heb terwijl de zon volop schijnt. ‘Zo, jij gaat het heel warm krijgen vandaag’ en dan weet ik helemaal niet meer wat ik moet zeggen, maar achteraf wel. A) Houd gewoon je bek B) Ik heb wel stijl C) HEB IK JOU WAT GEVRAAGD SOMS? D) Waar bemoei jij je eigenlijk mee, hondenlul? E) Zo warm vind ik het niet eens op de fiets Maar in plaats daarvan begin ik me half te verontschuldigen, wat rare woorden te stamelen, stap ik maar snel op de fiets en rijd ik opgelaten weg, om een half uur na te denken over wat me net is overkomen, met altijd dezelfde conclusie: ‘Waarom ben ik zo gevoelig?’ en ‘Waar bemoeien mensen zich toch mee?’ Dus ik trek de volgende keer geen stijlvol jasje aan, maar van die kleren die niemand opvallen. Nee hoor. Grapje. Ik laat me mijn vrijheid niet ontnemen door dit soort mensen! Ik ben me dus bewust van mijn aura die weinig ruimte inneemt. Die vooral rust en kalmte uitstraalt. Dus ik heb een opvallende bril op mijn neus gezet en kleren aangetrokken die opvallen in de simpelheid. Net zoals we ons dagelijks verkleden. In de kleren die passen bij onze rol. Dat spel dat op de middelbare school is begonnen. Je kan niet doen alsof het je niets boeit, want dat is al een statement op zich. Je zegt altijd iets met je kleding. Altijd. Mijn beste vriend had wat foto’s in een mapje gestopt. Hij liet me er een zien van vroeger. Hij en ik op een bank op een huisfeestje. Onze wollige vesten gaven aan dat we echt totaal niet geïnteresseerd waren in goed voor de dag komen. De enige vorm van ijdelheid die te zien was, was de hoeveelheid gel in onze haren. Geestig wel. Ik was toen nog zelfbewuster dan nu. Bevangen door onzekerheid over niets in het bijzonder. Gewoon dat besef dat je een mens bent en er onuitgesproken regels zijn over hoe je je dient te gedragen in de groep. Dat er meiden rondlopen en dat je daar niet alleen naar hoort te verlangen, maar ook iets mee moet beginnen. Maar hoe? In godsnaam, hoe???? Ik weet niet hoe ik zou doen als er niemand kijkt. Je weet wel. Dance like no one is watching. Want zelfs als ik de gordijnen potdicht heb en de muziek op standje hoog staat, voel ik me een bekeken danser. Je moet nu niet denken dat ik echt een heel social awkward persoon ben. Ik ben vrij normaal. Ik neem niet veel ruimte in. Behalve als ik me op mijn gemak voel. Dan kan ik wel veel praten. Ik heb ook dagen dat ik me echt opgewekt voel. Dan stroomt de levensenergie in me. Vrouwen kijken naar me op straat, ik kijk knikkend terug. Mensen begroeten me. Oudjes. Kinderen. Ik begin praatjes met knappe caissières bij de AH. Heel de wereld houdt van me en ik houd ook van hen. Maar, die dagen zijn wel spaarzaam. Ik denk niet dat coke een goede drug voor me is. Dus houd ik me er maar van weg. Voor je het weet lost coke al mijn awkwardness-problemen op. En verdwijnt vervolgens ook mijn geld op de bankrekening, zoals een zak geroosterde pistache noten in mijn mond. Moge dit duidelijk zijn. Ik schaam me niet voor wie ik ben. Ik vind mijn awkwardness gewoon geestig en soms wordt het wat ongemakkelijk. Maar de ander voelt zich vaak ongemakkelijker dan ik. Want ik beheers de stilte als de beste. Ik ben niet bang voor stiltes. In tegendeel. Ik kan ze gerust inzetten als strategie. Als ik een moeilijke vraag kreeg in de klas van de leraar of in een vergadering, dan zwijg ik gewoon. Niet zoals met die rijinstructeur, maar bewust zwijgen. Moeilijk kijken. Even knikken. De vraag nog eens herhalen. Dan gaan mensen dus automatisch die stilte invullen. Dan verschuift de aandacht weer van mij naar de prater. Mensen houden niet van stilte. Ik wel. Ik ben dus zo’n persoon waar andere mensen graag hun invloed op uitoefen. Dat is dan weer de keerzijde, als je niet veel ruimte inneemt. Dus dan merk je aan alles dat de voorzitter van de vergadering vindt dat er te lang geluld wordt. Maar die durft op een of andere manier niet de praatgrage sprekers te onderbreken. En dan pak ik eindelijk het woord om even in drie rake zinnen mijn korte en krachtige analyse te geven, maar ik kom niet eens bij zin twee terecht, want de voorzitter heeft mij met ergernis afgekapt om nu toch echt naar het volgende vergaderpunt te gaan. Ja, tegen mij durven ze wel. Want ik laat het allemaal toe. Pussy die ik ben. Nu ik dit zo op heb geschreven, kom ik tot een vreemde conclusie. Ik kan me heel onzichtbaar voortbewegen in groepen en ook zo gedragen, maar ik voel me altijd bekeken. Dat is toch gek? Ik ben denk ik gewoon enorm afgesteld op mijn omgeving. Subtiliteiten vallen me op. En die radar staat niet uit als ik op de wc zit. Big brother is watching me. Liefs, Een bekeken Tomson Mijn worsteling verschijnt elke maandag  |