|
Hey jij, Ik ben een opgewekt persoon. Bijna elke dag sta ik met zin in de dag op. Dan zet ik The Smiths – This Charming Man op, doe een danspas terwijl ik mijn T-shirt in de lucht gooi, vang het vervolgens als een acrobaat weer op en trek het dan over mijn kop heen. Maar ik ben geen optimist. Terwijl ik een hekel heb aan mensen die verdrinken in zelfmedelijden of de wereld heel cynisch beleven en daarom elk stap voorwaarts begroeten met negativiteit. Maar ik ben geen optimist. Ik moet wel zeggen dat mijn gedachten ’s ochtends en ’s middags positiever zijn dan aan het einde van de middag en in de avond. Maar over het algemeen: kom maar op met de dag. Dat is wel eens anders geweest. Toen ik geteisterd werd door paniekaanvallen was mijn lijf veranderd in een verkeerd afgesteld geheel. Als ik te laat at, raakte het in de war. Als ik een biertje nam, raakte het verward. Als het te heet buiten was, raakte het verward. Als ik iets groots moest doen, zoals presenteren voor honderden mensen, raakte het verward. Als ik een kop koffie nam, raakte het in de knoop met zichzelf. Het laatste wat ik wilde, was thuisblijven. Want thuisblijven was opgesloten raken in dat lijf met gedachten die me naar beneden praatten over dat gevoel. Dat was hel. Niet dat ik me op straat en op kantoor beter voelde. Maar dat was een andere hel. Een iets betere dan thuis. Daar acteerde ik een glimlach, terwijl mijn hoofd alleen maar bezig was met ‘Gaat je lijf weer escaleren vandaag?’ en ‘Op welke manier kan ik wegsluipen als er een paniekaanval komt?’ Als de aanval kwam, probeerde ik die uit te zitten, niets te laten zien. Doorgaan met wat ik deed. Want toegeven aan de aanval is een loophole creëren waar je nooit meer uit komt. Dan leer je je lijf aan dat weglopen werkt. Dat is dus het ding met een paniekaanval. Je lijf heeft zo’n mechanisme dat je beschermt bij gevaar. Dat is wat een paniekaanval is. Je lijf bereidt zich voor op vechten of vluchten. Alles staat in het teken daarvan. Het dumpen van je schijt uit je darmen. Bloed dat naar je been- en armspieren toetrekt. Kortademigheid en een snel kloppend hart. Je blik wordt scherper, je ziet meer details. Misselijkheid door de adrenaline. Wat ons hoofd goed kan, is anticiperen. Als je eens gebeten bent door een hond weet je lijf wat het moet doen als je weer een hond ziet: in gevaarmodus schieten en wegrennen. Het laatste wat je wil, is weer gebeten worden natuurlijk. Maar als je per ongeluk in de trein of in een restaurant een paniekaanval krijgt (vaak een resultaat van langdurige stress), dan denkt het dus elke keer weer dat er gevaar heerst in dat restaurant of treinstel. Je kan het jezelf afleren. Door elke keer weer in dat restaurant te gaan zitten of de trein in te stappen, terwijl je hele lijf en hoofd MOORD EN BRAND SCHREEUWT. Dat is dus niet te doen. Maar je moet wel. Ander kom je er nooit vanaf. Ik heb overal een paniekaanval gehad, dus dat betekent dat in elke ruimte die ik betrad mijn lijf MOORD EN BRAND schreeuwt. Ondertussen moet ik ook nog gewoon dingen doen in mijn leven, zoals goed werk afleveren en een goed mens zijn. Ik heb twee levens tegelijk geleefd op kantoor, bij feestjes en familiebezoekjes. Meepraten, meedenken, meelachen, mee-presteren. Terwijl mijn hoofd tegelijkertijd controle probeert te houden over alle impulsen die te maken hebben met ‘WEGRENNEN, ANDERS GA JE ERAAN!!!!!’ Ik kan dus iets wat veel mensen niet kunnen. Dat kon ik al op school. Dat deed ik ook op kantoor en nu ook als fulltime kunstenaar. Dat is dat ik relatief weinig tijd nodig heb om iets te bedenken en af te maken. Het kost andere mensen vaak meer moeite om hoofd- en bijzaken te scheiden. Om to the point te blijven en te denken en dan ook nog te dealen met je onzekerheid. Dat is niet zo gek. Vaak heeft degene die ons een opdracht geeft (leraar, manager, projectleider) zelf eigenlijk ook geen flauw benul. Dus er rolt iets abstracts uit. Zelfs met een instructievel ernaast begrijp je er nog geen hol van. Dat komt doordat we ervan uitgaan dat de ander de wereld begrijpt zoals jij de wereld begrijpt. Daarom zijn van die in-elkaar-zetinstructies van meubels en apparaten heel onduidelijk. Het is een kunst an sich om die perfect te krijgen. Dat kan alleen als je heel veel onderzoek doet naar de gebruiker. Maar daar heeft bijna geen enkel bedrijf tijd of geld voor. Goed. Dus we leven in een wereld waar we continu onbegrepen opdrachten krijgen, maar vaak hebben we dat niet in de gaten. We praten en leven volkomen langs elkaar heen. Vervolgens kost het een hoop tijd en energie om het allemaal duidelijk te krijgen of te repareren. Daarbij komt kijken dat we ons elke dag anders voelen. Als je even niet lekker in je vel zit, dan gaat denken moeilijker. Als je een angstig persoon bent, ben je alleen maar bezig met ‘Doe ik deze opdracht wel goed?’ in plaats van gewoon doen wat er van je gevraagd wordt. Daarnaast worden we geacht problemen op te lossen en daar heb je creativiteit nodig. Dat is een vaardigheid die je alleen bereikt als je de tijd neemt. Maar die tijd gunnen we onszelf niet. We zijn te afgeleid. Met als resultaat: complete chaos op kantoor, op school, tijdens kerst aan de keukentafel. Alleen niemand weet dat. We denken allemaal in een ordelijke wereld te leven, maar we gedragen ons volkomen chaotisch en inefficiënt. Niks mis mee overigens. Ik ga wel lekker op chaos. Zoals die meme van dat meisje dat naar dat brandende huis kijkt met een duivelse glimlach rondom haar mondhoeken. Dat ben ik tijdens chaos. Wat je dus qua chaos op kantoor krijgt, zijn kut-verbetervoorstellen, vuistdikke rapporten, een PowerPointpointpresentatie met tientallen slides met gebral erop en het ene mislukte ICT-project na het ander. En iedereen knikt en doet alsof die het begrijpt, want niemand wil die dombo zijn die zegt: wtf. En degene die wel wtf zegt, is degene die graag te kritisch wil zijn, omdat dit ook een levenshouding is. Maar kritiek geven is makkelijk. Zelf iets verzinnen en er draagvlak voor vinden is het moeilijkste wat er is. Goed. Ik kijk dus vaak van nature door het theaterstuk heen. Dit betekent dat ik ongeveer weet wat ik moet doen en vaak kost dat niet per se heel veel tijd. Met als gevolg dat ik nog nooit in mijn leven heb overgewerkt en ook niet snapte waarom sommige collega’s zelfs in het weekend nog hun werklaptop open gooiden. Ik heb ook nooit een obsessie gehad voor mijn mailbox. Als het haast heeft, bellen ze me wel. En als ze bellen, negeer ik het vaak. Want de telefoon opnemen, terwijl er mensen om me heen werken, vind ik heel awkward. Dan heb ik het idee dat iedereen meeluistert en dat vind ik super irritant. Maar dat ter zijde. Ik had al snel in de gaten dat ik niet duimen moet gaan draaien op kantoor. Dan geef je dus echt een verkeerd signaal af. Dat druk doen met elkaar is een deel van het theaterstuk. Je kan beter doen alsof dan ertegenin gaan. En ik zag ook de toegevoegde waarde van bedelen om een extra project bij de manager niet in. Allemaal wel leuk en aardig, maar ik ben geen uitslover en ik krijg niet per project betaald. Egoïstisch hè? Ach. Er is wel meer in het leven dan de perfecte collega uithangen. Ambitie is niet iets wat ik ken. Op kantoor dan. Wel in mijn schrijven. Maar dat is een ander verhaal. Dus ik verveelde me bijna altijd op kantoor. Zelfs als ik het druk had, verveelde ik me half. Die verveling loste ik eerst op door nieuwe dingen te verzinnen waar ik me aan ergerde. Maar ik kwam er al gauw achter dat de rest van de kantoorwereld niet per se zit te wachten op nieuwe ideeën, want dat kost geld en tijd om uit te voeren. Nou ja, ik wil wel enthousiast blijven, dus als het zo traag gaat, ga ik wel wat anders doen. Ja toch? Dan maar stiekem naar buiten sneaken en een lange wandeling maken en muziek luisteren. Dan maar een nieuw mailbericht openen en een Charlieverhaaltje schrijven. Dan maar alvast nadenken over een projectje dat pas over een paar weken af moet zijn. Dus toen ik me zo klote voelde en twee levens tegelijk leefde, leed mijn werk er niet onder. De verveling werd ingeruild voor MOORD EN BRAND-scenario’s in mijn hoofd. Ik ging elke dag dood vanbinnen en probeerde daardoor nog meer mijn best te doen om het niet op te laten vallen dat ik in slow motion aan het sterven was. Met als gevolg dat ik mijn werk blijkbaar nog beter deed dan anders. Ironisch hè? Ik heb twee jaar achter bonussen verdient waar je u tegen zegt. Ik ben hier niet trots op. Totaal niet. Die hele periode is in een grote blur aan me voorbijgegaan. Elke dag als ik mijn deur op slot deed, voelde ik zo’n zwaar gevoel in mijn lijf. Zo’n brok in de keel. Zo’n ‘Ik kijk er nu al naar uit om thuis te zijn, waar ik even niet bezig hoef te zijn met MOORD EN BRAND!!!!’ Maar zelfs toen was ik opgewekt. Wel gepaard met zware gevoelens. Maar dat is het dus met gevoelens. Opgewekt en zwaarte kunnen naast elkaar bestaan. Net zoals haat en liefde. Geweld en een knuffel. Wat dus betekent dat ik van nature een opgewekt, melancholisch persoon ben. Veel taken in een beroep zijn zinloos. Gewoon echt zinloos. Je kan zelf ook wel drie taken opnoemen bij je eigen baan. Veel beroepen zijn volkomen zinloos. Vooral kantoorbanen. PR-banen. Juridische dingen. Telefonische verkopers. Maar ook banen die de fouten van ‘het systeem’ moeten oplossen. Ik heb eens bij een bedrijf gewerkt dat besloot om er even een nieuwe databaseje tegen aan te knallen. Zo een die dingen automatiseert. Miljoenen euro’s werden vrijgemaakt en er werd jaren aan gesleuteld, met als resultaat een nieuwe klantendatabase met allemaal van die geautomatiseerde workflows en zo. Maar wat bleek? Dat systeem snapte de logica van de bedrijfsprocessen niet, waardoor het veel uitzonderingen niet kon uitvoeren. Met als gevolg dat er een baan gecreëerd moest worden om al die uitzonderingen door te voeren in de database. Ze noemden dit team ‘het correctieteam’. Uiteindelijk werd het correctieteam het grootste team van de afdeling. Hahahahahahahahaha. Ikzelf heb ook bullshitdingen gedaan. Ik heb honderdduizenden euro’s aan PR-campagnes besteed om uiteindelijk een paar honderd mensen te bereiken. Maar dat interesseerde eigenlijk niemand wat. Het ging niet om zichtbaarheid, maar om het idee van zichtbaarheid. Dat we in ieder geval iets deden. Iets lieten zien aan de buitenwereld. Ook al is die buitenwereld vooral met zichzelf bezig en niet met ons. Managers en directeuren hebben bij al die bedrijven altijd een enorme zendingsdrang om over zichzelf te praten. En dan in holle termen als ‘duurzaamheid’, ‘klantcentraal’, ‘regie houden’ en ‘zorg waar die voor bedoeld is’ in de hoop dat het ook op henzelf uitstraalt hoe goed bezig ze zijn. Ik heb wel eens bedacht om de ‘goed bezig’-baan te creëren. Iemand die de hele dag op de werkvloer rondloopt en tegen de mensen zegt: ‘Goed bezig!’ Dat bevordert het humeur van iedereen en als mensen meer gemotiveerd zijn, leveren ze beter werk af. Dat betekent uiteindelijk of meer besparing of meer inkomsten, dus deze goed-bezigpersoon verdient zichzelf terug! Ik zou deze baan wel willen hebben. Met gebalde vuisten ‘Goed bezig allemaal!’ roepen. Elke dag weer. Lijkt me echt heerlijk. Een alternatief zou de ‘memento-mori’-baan zijn. Iemand die de hele dag roept: ‘Ook jij gaat dood’, zodat we nog meer beseffen dat we beter ons best moeten doen voor het allemaal eindigt. Je begrijpt wel dat die ‘goed bezig’-baan gevuld is met ironie. Daarom ben ik ook geen optimist. Als ik iets positiefs zeg, raken mensen verward. Ze weten niet zeker of ik het nou ironisch bedoel of het echt meen. Het leven is absurd en zo druk ik me vaak ook uit. Ik zie overal ironie en chaos. Dat is echt enorm grappig. Vooral als iemand naast je staat die ook zo denkt. Dan heb je dus een vriend voor het leven en altijd vermaak. Maar het komt met een keerzijde. Zinloosheid is grappig, maar op sommige dagen ook uitzichtloos. Vooral tijdens die periode van paniekaanvallen. Het was elke dag overleven. En uitzichtloze gevoelens zijn zwaar. Ik kan en wil best optimistisch zijn. Maar wel met een flinke scheut memento mori erdoorheen. Dat maakt me dus een melancholisch persoon. Mijn worsteling verschijnt elke maandag. Lees de vorige delen terug via darkomailarchief.nl. Liefs, Tomson  |