|
Lieve vreemdeling, Als we niet oppassen, staren we ons hele leven naar een scherm. Ik verplaats me regelmatig van mijn telefoon, naar mijn iPad, naar de tv, naar mijn e-reader in bed. Een nomadetocht van zwart glas naar zwart glas. Schermen nemen ook de publieke ruimte over. En dat heeft apocalyptische gevolgen. *Onweergeluiden* op de achtergrond. Het scherm heeft een hypnotiserend effect. Vroeger, tijdens mijn studententijd, was ik elk weekend thuis bij mijn ouders. ’s Avonds zocht ik wat oude vrienden op in Arnhem. Bij een vriendin stond de televisie altijd aan. Een of ander muziekkanaal. Wat er dus gebeurt, is dat de gehele kamer automatisch naar dat scherm loopt te staren. De hele avond en nacht. Het wordt er niet gezelliger op. Tegenwoordig staat zo’n scherm op het bureau van de huisartsen. Ik heb er al een hoop versleten in mijn leven, omdat ik vaak verhuisd ben. Dat scherm is echt een verschrikking. Ik had een huisarts die bijna met pensioen ging. Zo een die met twee wijsvingers het toetsenbord bespeelt. Die wil dus graag meetikken als ik mijn verhaal doe, maar raakt afgeleid door het systeem en vergeet dan dat ik er ook nog zit. Hij is niet de enige huisarts. Ook de jongere exemplaren luisteren maar half, vragen of ik mijn laatste zin wil herhalen. Ze willen efficiënt zijn. Het gesprek noteren én luisteren en daarna advies geven. Het geeft echt een vervreemdend effect. Want ik word elke keer onderbroken in mijn verhaal door dat schijtscherm. Bij de apotheek staren ze ook naar zo’n scherm als ik mijn geboortedatum opdreun. Ze zijn meer bezig om de computer te pleasen dan mij te helpen. Het is een treurig gezicht dat mensen de bus instappen terwijl ze aan het appen zijn en de chauffeur overslaan bij het begroeten. Het is een treurig gezicht dat de buschauffeur me niet eens begroet, omdat die zit te staren naar zijn mobiel. We hebben slechts minder dan anderhalve meter afstand nodig om alle vooroordelen die je hebt over iemand te laten verdwijnen. Oog in oog met een ander, wordt de ander menselijker en jijzelf ook. Dat virus heeft dit feestje al verpest. Maar die schermen verpesten het nog meer. We creëren zoveel afstand tussen elkaar. Ik word ook niet goed van die slecht gebouwde touchscreens. Zoals bij de apotheek. Dat ouderwetse slagersysteem werkte toch prima? Je trekt er een nummer uit en dan verschijnt een nummer op een rood scherm. Of het wordt omgeroepen. Maar nu is het een touchscreen. Hé, niets mis met touchscreens. Maar die dingen zijn dus geprogrammeerd door een of andere primaat of zo. Ik raak er meer van in de war dan dat het me helpt. Bovendien krijg ik er smetvrees van. Bij mijn apotheek geeft het aanraakscherm me twee opties. ‘Heb je een e-mail met herhaalrecept gekregen?’ en ‘Overige’. Euh, weet ik veel. Help me gewoon. Nog treuriger vind ik belmenu’s bij die grote bedrijven. Alle frustraties van een bedrijf hoor je terug in het belmenu. Als je over A of B belt, kijk op de site en hang de telefoon op! Maar dat kunnen ze niet in een zin zeggen. Daar hebben ze een halve minuut van mijn leven voor nodig om dat duidelijk te maken. Daarna volgt er een jungle aan keuzes, om vervolgens geattendeerd te worden op trainingsdoeleinden, nog een keer de website en of ik wel of geen muziek wil horen tijdens het wachten. *Op de knieën met mijn armen gespreid naar de hemel* Help me gewoon… Help me gewoon… Om vervolgens iemand aan de lijn te krijgen die me gaat ondervragen met allemaal informatie die ik vlak daarvoor aan de belrobot heb doorgegeven. Zoals mijn postcode, klantnummer of geboortedatum. Ik hoef ook geen kassière meer te zien bij de AH. Ik reken wel af met de computer. Want die dames kijken me sowieso niet aan. Die staren naar een scherm. Die repeteren na het afrekenen hun zin: ‘Wilt u het bonnetje nog mee?’ terwijl ik net daarvoor al afscheid heb genomen en mijn been al heb opgetild om weg te gaan. Zie je me niet staan of zo? Ik heb een heel vreemd effect op mensen. Op de een of andere manier straalt mijn kalmte iets uit. Namelijk dat mensen volledig kunnen leeglopen bij mij zonder een wedervraag te stellen. En dan heb ik het over mensen die mij een dienst aanbieden en bij wie ik de klant ben. De huisarts bijvoorbeeld. Ik meldde me met hooikoortsklachten en ik stelde aan het einde van de afspraak dat ze het vast wel druk zou hebben met mensen zoals ik. Dat was een gesloten vraag. Maar ik stel vaak gesloten vragen als ik me wat ongemakkelijk voel. Toen bloedde ze leeg. Ze was er helemaal klaar mee. Ze kon geen hooikoortsklacht meer horen. Dit jaar was erger dan andere jaren. Plus, met corona zijn mensen nog alerter op hun eigen niesgedrag. Had ik al gezegd dat ze er helemaal klaar mee was? En dat vertelde ze met een lach. Alsof ik haar collega bij het koffiezetapparaat was. Alleen ik was niet haar collega. Ik was die hooikoortspatiënt. Nummer zoveel dus. Of de masseur die ik na de behandeling bedankte en aan wie ik uit beleefdheid vroeg of ze nu klaar was. Die begon te zuchten en te kreunen dat ze inderdaad klaar was. Ze deed maar drie mensen per dag. Ook al wilde haar werkgever dat ze meer deed. Maar ze kreeg zo snel last van haar handen en rug en als ze niet oppaste, dan moest zij elke dag gemasseerd worden. Ja. Alsof we collega’s waren. Alleen ik was het probleem van haar pijn. Want ik lag daar net op de massagestoel. Ik voelde me niet schuldig hoor. Het is blijkbaar iets wat ik opwek. Maar ze hebben het indirect toch wel over mij en dat is in zekere zin ironisch en ook wel een beetje treurig. Noem me alsjeblieft geen oude zuurpruim. Ik mopper echt bijna nooit in mijn leven. Bijna nooit. Ik verbaas me gewoon heel erg over hoe wij het menselijk contact georganiseerd hebben. In schermpjes, belmenu’s en administratieve lasten. Nu ik toch aan het klagen ben. Websites waar je een afspraak moet maken… Voor een simkaart of een ogenmeting. Die ze even helemaal volgehangen hebben met knopjes en lappen tekst waar je echt geen reet aan hebt. Behalve dan dat het nog verwarrender wordt dan het al was. Ik vind het toch een beetje zoals mijn telefoon met mijn draadloze koptelefoon communiceert. Het is maar net hoe mijn koptelefoon is opgestaan hoe soepel of vreemd die connectie tot stand komt. -Soms heeft die connectie, hoor ik niets. -Soms heeft die connectie, maar toch ook niet. -Soms wil die geen connectie maken. Ook niet na een fabrieksreset. -Soms heeft die connectie, maar dan met een apparaat dat ik al weken niet heb aangeraakt, maar dat blijkbaar wel ergens in de buurt loopt te stralen. Het gaat bijna nooit zoals het hoort te gaan. Dit ligt aan mijn verwachting. Ik verwacht dat iets gewoon werkt. Er zit een aan-knop op. Doe het dan ook. Maar daar kan de realiteit niet aan voldoen. Dus ik zou mijn verwachting moeten bijstellen. Dat betekent dat ik mijn verwachting met huisartsen, tandartsen, verzekeraars, glasvezelkabelaars en apothekers ook te hoog inschat. Romein, filosoof en rijke stinkerd Seneca schreef aan het begin van de dag op wat er precies die dag mis kon gaan. Niet dat hij een pessimist was. Maar dan was hij voorbereid op het ergste en dan kon het alleen maar meevallen. Dus misschien is de moraal van dit mailtje wel dat ik gewoon het ergste moet verwachten van mij in contact met instituties en bedrijven. Maar ja. Wat is daar nou leuk aan? Stiekem geniet ik ook wel van het ongemak van mij en een touchscreenmachine. Van mij en een chagrijnige doktersassistent die drie keer achter elkaar met verbazing een heel andere geboortedatum opdreunt dan ik net gezegd heb. Want misschien is dat wel de diepste waarheid die ik al zolang weet. Als iedereen vanuit zijn eigen perspectief de wereld ervaart en zo inricht. En ervan uitgaat dat de ander ziet en voelt wat die zelf ziet en voelt, dan praten en denken we met z’n allen volledig langs elkaar heen. Dat is niet tragisch. Dat is poëzie. Dat is het lot. Lekker onbegrepen door het leven gaan en die schermpjes maken die kloof alleen maar groter en groter. We raken vervreemd. Melancholische groet, Tomson PS Word mijn engel  |