|
Lieve vreemdeling, De wereld is chaos. Een nauwelijks te volgen opeenvolging van oorzaak en gevolg. Miljoenen keuzes. Miljoenen uitkomsten. Er zit geen orde in het geheel. Maar om te kunnen overleven in deze chaos, moet je wel orde aan willen brengen. Alleen al het feit dat ons menselijk oog gevoeliger is voor groene tinten dan welke andere kleur dan ook, geeft aan hoe we ons aangepast hebben aan de omgeving. We hebben een enorme drang tot orde. De een meer dan de ander. De neuroot is de ultieme vorm van systematisch je omgeving inrichten in structuur en netheid. Een scheef boek in de kast is de grootste bedreiging van je rust. Even een persoonlijke bekentenis. Ik vind websites van overheden en verzekeraars echt ultiem genieten. Omdat hun eigen behoeften en wereldbeeld gebruikt zijn om de site in te richten. Er is geen rekening gehouden met mijn beleving. Dat ik bijvoorbeeld niet de hele dag bezig ben met hun dienst en daardoor eigenlijk helemaal niets van ze weet. Ik kom daar slechts om iets te halen (een declaratie bijvoorbeeld) of iets te brengen (ik heb een nieuw rekeningnummer voor de facturen). Maar de flow op die websites is ingericht naar hun waarheid, niet naar die van mij en al helemaal niet naar die van de digibeet. Maar het gekke is, ze staan in dienst van mij, alleen dat zijn ze in al hun scrumsessies en Poolse landdagen volledig vergeten. Als je overweegt om een Renault Clio te kopen, dan zie je overal een Renault Clio opduiken. Als je als dienstverlener de hele dag denkt in citodiagnostiek, dan denk je al snel dat de patiënt uiteraard weet wat dit is. De orde uit zich niet alleen in de regels die we voor elkaar verzinnen. Maar ook hoe we zelf de wereld beleven. Een slanke vrouw met lange haren wordt als mooi gezien. Een man met opgepompte spieren is heel sterk. En we houden van sterke, daadkrachtige mensen zoals Trump en Baudet. Of we het nu willen of niet, we delen de wereld om ons heen heel zwart-wit in. Dat helpt. Want keuzes maken, meningen vormen en behoeften vervullen kost energie. Hoe minder we hoeven na te denken, hoe makkelijker het wordt. Ik lach me kapot als een tijdschrift me abonnee wil maken en vervolgens vraagt om dertig invulvelden in te vullen, inclusief of ik een Foster Parents-kind heb en welke zes nieuwsbrieven ik wil ontvangen. Nou, ik wil helemaal niet nadenken over dertig vragen. Het enige wat die partij zou moeten boeien is, wie ik ben, hoe ik wil betalen en waar ik hun product wil ontvangen. In principe is het heerlijk toeven in zo’n zwart-wit-wereld. Vooral als je omgaat met mensen die hetzelfde naar de wereld kijken als jij. Als je erg geïnteresseerd bent in voetbal, is het makkelijk praten op een verjaardag met een vreemde die ook geïnteresseerd is in voetbal. Jullie begrijpen beiden deze wereld. Het verleden, heden en misschien de toekomst van het voetbal. Je hoeft verder niets van elkaar te weten om toch een uur lang hierover te lullen. Degene die helemaal niets met voetbal heeft, snapt niet waar deze twee mensen zich zo druk over maken. We beoordelen mensen ook graag in zwart-wit-constructies. Degene die graag bewonderd wil worden op een feestje of een vergadering noemen we al snel een narcist. Terwijl we natuurlijk niet allemaal psychologie hebben gestudeerd en al zeker niet langer dan vijf minuten met deze persoon hebben gepraat over zijn of haar jeugd. Maar het praat wel lekker met een ander over die derde persoon. We hebben een idealistisch beeld van wat narcisme moet zijn en dat herkennen we dus. Maar dit is het punt. De wereld is natuurlijk niet zwart-wit. De wereld is niet simpel. Die is heel complex, soms akelig genuanceerd (op het saaie af) en eigenlijk heel grijs. Maar ja, grijs neigt naar chaos. Grijs neigt naar heel veel woorden gebruiken om de wereld te omschrijven. Niet voor niets kan je met bijna elke tegengestelde kleur grijs maken. Dus we houden het graag simpel. Ik hoop dat jij je vandaag moeilijk opstelt. Doe het. Wees een rebel. Frustreer. Ontregel. Doe moeilijk in plaats van simpel. De wereld verdient het vandaag. Liefs, Tomson  |