Lieve vreemdeling,
Ik ben niet bang voor sombere gevoelens.
Vaak snap ik waar ze vandaan komen.
- Een frustrerend gesprek met een vriend
- Een spontane herinnering aan een tijd die niet meer is
- Een te hoge verwachting die niet uitkwam
Soms heeft mijn somberheid geen aanleiding.
Dan sluipt die langzaam in de loop van de dag mijn ziel in. Zonder dat ik precies weet hoe het komt.
Het enige wat ik dan kan doen is de dag uitzitten en op tijd naar bed gaan.
Soort ‘retry mission’ in een game.
Soms bij het wakker worden is het gevoel er nog steeds. Zo’n zwaarte in de ziel.
Zelfs een kop koffie drinken in mijn ochtendjas in de keuken laat die niet verdwijnen.
En soms is die een paar uur later toch zomaar weg.
Soms niet.
Dan neem ik het zware gevoel nog dagen mee.
Het enige waar ik dan voor moet waken, is dat ik de somberheid niet ga voeden.
Urenlang op mijn telefoon zitten heeft niet per se een opbeurend effect.
Een vriend bellen helpt. Of een lange wandeling maken. Of wat proberen te schrijven over niets in het bijzonder.
Ik knap er altijd wel iets van op.
Ik ben ook niet bang voor blije gevoelens.
Vaak hebben ze een aanleiding.
- Een tekst afronden waar ik al maanden mee bezig ben.
- Een oprechte mail van een onbekende krijgen.
- Een bierdrinkavond met een goede vriend hebben.
Soms heeft mijn blijheid geen aanleiding.
Dan is die opeens aanwezig. Energie in mijn lijf. Enthousiasme in mijn stem. Zin om met iedereen te praten.
Het liefst wil ik dat gevoel zo lang mogelijk vasthouden en ik weiger dan op tijd naar bed te gaan.
Waardoor het de volgende ochtend bij het opstaan toch verdwenen is door de moeheid.
Of de opgewektheid blijft nog een tijdje.
Dagenlang.
Blij zijn wordt overschat. Somberheid wordt onderschat.
We voelen. We leven.
Somberheid via de bril van de evolutie
Volgens psychiater Randolph Nesse heeft somberheid een evolutionaire oorsprong
Het is een signaal van het lichaam dat je onhaalbare doelen najaagt.
Lees dat nog een keer.
Somberheid is een signaal van het lichaam dat je onhaalbare doelen najaagt.
Je bent nog niet waar je wil zijn en je gaat er ook nooit komen.
Daarom schrijf ik regelmatig dat gelukkig willen zijn het recept voor ongelukkig zijn is.
Als je regelmatig somber bent: onderzoek je gevoelens (in plaats van je te verdoven).
Schrijf je gevoelens op.
Je lijf is je aan het helpen.
Depressie is niet hetzelfde als somberheid
Een van de grootste denkfouten die mensen maken: ongelukkig zijn en depressie op hetzelfde niveau zetten.
Ik ga hier binnenkort verder op in.
Somberheid en depressie zijn niet hetzelfde.
Volgens Nesse geldt voor somberheid hetzelfde als angst.
Het is een goed stoplicht van het lichaam om iets aan te geven wat niet klopt. Alleen die sensoren zijn erg scherp afgesteld.
Je wordt heel snel te angstig.
Of bij somberheid raak je als je niet oppast in een depressie. Het lukt je lijf niet om terug naar het ‘normale’ niveau te gaan.
Hij zegt dat we allemaal kwetsbaar zijn voor mentale aandoeningen.
Geen uitzonderingen.
Dit wil niet zeggen dat somberheid altijd de oorzaak is van depressie.
Bij de helft van de depressies is namelijk geen oorzaak aan te wijzen…
Maar wat ik zei: dat is voer voor een andere keer.
Nu de grote vraag. Wat te doen tegen somberheid?
Wat doen anderen tegen somberheid?
Ik vroeg het aan mijn volgers op Instagram. Een selectie uit de antwoorden.
Slapen
– Natalie
Gedachten opschrijven of m’n hond knuffelen – Roos
Lekker in rondrollen
– Danique
Gevoel erkennen en mediteren
– Pearl
Niets. Doen alsof het niet bestaat.
– Heel veel volgers
Wiet en zielige muziek
– Selina
Even zielig zijn. Beamen dat het allemaal kut is, niks mee werkt, het leven geen zin heeft en niemand je mag. Na 20 minuten stop ik met dit theatrale gedoe.
– Tarja
Mezelf afzonderen
– Vera
Wiet. Drugs. Alcohol en seks.
– Enkele volgers
Goed.
En wat zeggen de experts?
Heel verstandige adviezen 🥱
- Ga wandelen
- Ga op tijd slapen
- Geen alcohol en drugs
Wat doet deze mysterieuze schrijver dan tijdens somberheid?
Om een dagje somber zijn maak ik me niet zo druk. Eigenlijk vind ik het best wel lekker. Ik probeer er volledig in op te gaan.
Ik negeer mijn telefoon. Ik wandel met depressieve pianomuziek in mijn oor (ik deel mijn lijstje onderaan deze mail). En probeer na te denken over wat me zo somber maakt en of ik er invloed op heb.
Als ik dagen somber blijf, krijg ik last van de gedachte: ‘Komt mijn depressie weer terug?’
😩😩😩😩
Wat een begrijpelijke, maar stomme gedachte is.
We zijn allemaal wel eens even somber. Als het drie weken aanhoudt, wordt het pas een probleem.
Ik weet inmiddels dat zelfisolatie niet helpt tegen mijn somberheid.
Radiohead opzetten trouwens ook niet 😂. Laat maar zeggen How To Disappear Completely.
Dus ik probeer met mensen af te spreken. Op tijd te slapen. Me wat af te leiden.
Als ik echt in een flinke dip zit, ga ik sombere kunst bekijken.
Somberheid zien heeft een helend effect op me. Ik word er enorm in opgezogen en dan is het net alsof het me zuivert.
Dat is wat goede kunst doet. De catharsis.
Je voelt een goed kunstwerk pas volledig als je zelf in die mood zit. Daarom een lijstje met sombere kunsttips 🤗
Sombere kunsttips
- Luister naar mijn melancholische pianolijst.
- Kijk op HBO Max de serie The leftovers (drie seizoenen) en laat je opzuigen door de vergankelijkheid. 3 procent van de aardbewoners is op mysterieuze wijze verdwenen. We volgen de achterblijvers.
- Veel van mijn teksten die ik maak, maak ik ook voor mezelf. Bij somberheid lees ik deze tekst vaak terug ‘Mijn goede, oude vriend die ik niet mis’
- De film Palm Springs (staat op Netflix). Een vrij absurdistische, morbide film. Over twee mensen die in een timeloop vastzitten en elke dag opnieuw beleven. Een lach en met een goede dosis existentialisme.
- Starry Night bekijken op google art.
Liefs,
Tomson
