Lieve vreemdeling,
Mijn favoriete zuurpruim Schopenhauer zei het al in de 19de eeuw: de mens is niet gemaakt voor geluk.
De psychotherapeut Nesse kwam ook tot deze schokkende conclusie toen hij zich afvroeg wat natuurlijke selectie voor ons welzijn betekent.
Nou.
Niets.
De natuurlijke selectie geeft geen snars om geluk. Alles draait namelijk om voortplanting. De rest kan de natuur gestolen worden.
Als voorbeeld geeft Nesse jaloezie…
Jaloezie draait namelijk om zaad verspreiden of ontvangen
Jaloezie is een heftige emotie. Dan druk ik me nog zacht uit.
Jaloezie is de oorzaak van minstens 10 procent van de gepleegde moorden in de wereld.
Tien procent!
Maar jaloezie heeft een functie, volgens Nesse.
Het heeft als functie de genen te beschermen.
Je bent zo jaloers, omdat jaloerse mensen meer nakomelingen krijgen dan de niet zo jaloerse types.
Jup.
Het is een overlevingsmechanisme.
Nesse zegt het, dus het is waar.
Jaloerse mannen zullen er alles aan doen om hun partner bij zich te houden en zeker te weten dat het zijn eigen zaad is dat de eicel bevrucht.
Bij de niet zo jaloerse man is de kans toch groter dat een vreemde snuiter stiekem in de kut van zijn partner loopt te roeren en daar een kwakje dropt.
Excuse my French. Maar ik deed echt een poging het heel beschaafd op te schrijven. Maar wie houd ik dan voor de gek? Precies. Jou.
Besef ook dit, hè: 2 tot 10 procent van de kinderen heeft een vader die niet hun biologische vader is. Maar dat weten ze zelf niet. En de vader waarschijnlijk ook niet.
www.rtlnieuws.nl/editienl/artikel/600481/duizenden-mannen-twijfelen-ben-ik-wel-de-echte-vader.
Persoonlijk vind ik jaloezie echt een waste of time.
Ik laat het mezelf niet eens toe om jaloers te zijn. Want voor ik het weet, heb ik mezelf zó de put in gedacht, dat het leven geen enkele zin meer heeft.
Kom op zeg. Niet alles draait om mij in de wereld. Bovendien ga ik niet over wat een ander denkt of doet.
Maar goed. Ik ben 80 procent van de tijd ook een hardcore stoïcijn.
De resterende 20 procent een veel te gevoelig exemplaar.
Goed. Over de stoa gesproken.
Wat zegt die over jaloezie?
De stoa over jaloezie
De stoa is een Griekse filosofische stroming van een paar duizend jaar oud.
Het is een heel praktische filosofie die je uitdaagt om wat van je eigen leven te maken. In die zin hartstikke modern eigenlijk.
Een aanhanger van de stoa wordt een stoïcijn genoemd.
Een stoïcijn maakt onderscheid in waar die controle over heeft en waarover niet.
Ten eerste…
Je hebt geen controle over met wie je partner zit te flirten, te lachen of wat die bij een ander voelt.
Je kan je er nog zo druk om maken… Maar je gaat er niet over. Dus waarom maak je je er dan zo druk om? Je kan er niets aan veranderen…
Ten tweede…
Je weet niet wat een ander denkt. Zelfs niet wat je levenspartner denkt. Echt niet. Vaak zijn het je eigen onzekere projecties die je op een ander legt.
Dus een stoa laat zich niet afleiden door dit soort emoties. Ze zitten het levensgeluk alleen maar in de weg.
Mijn goede, oude vriend Thomas Moore
Thomas Moore (vrijdag doe ik een kleine ode aan hem) heeft een mooi inzicht over jaloezie.
Het legt namelijk iets fundamenteels bloot over het leven. Daarover later meer.
Moore schrijft heel compassievol over jaloerse gevoelens in zijn beroemdste boek Care of the soul.
Jaloezie zit veel dieper in de mens dan we denken. Het gaat voorbij het rationele. Het is een archetype dat je al terug ziet komen in de Griekse mythologieën. De goden deden gemene dingen uit jaloezie.
Jaloezie brengt een gemene kant in ons naar boven. Het laat ons gekke rollen spelen in het leven:
- de detective (‘Hij zegt wel dat hij niet met haar praat, maar is dat ook zo?’)
- de moralist (‘Hij moet mijn partner met rust laten.’)
- de paranoïde persoon (‘Neemt die nu de telefoon mee de badkamer in? Ik word gek.’)
En tegelijkertijd geniet de jaloerse persoon er ook wel van om zo te zijn. Gevoed door een bewijsdrang om de ander te ontmaskeren.
De beste manier volgens Moore is niet te veel aandacht geven aan de heftige emoties van jaloezie. Je kan er beter ‘even doorheen’.
Jaloezie geeft aan dat je graag verbonden bent met je partner. Net zoals het je een oerangst geeft bij het idee dat die van je af wordt gepakt. Dat het stopt.
In het boek Soul therapy gaat hij hier verder op in.
Hij is ervan overtuigd dat je je ‘vervelendste’ eigenschappen niet hoeft af te leren.
Als je heel vaak last hebt van woede, hoef je niet je woede af te leren. Je kan beter een manier vinden waarop je die woede omzet in persoonlijke kracht.
Zo kan je ook naar jaloezie kijken. Je wil heel graag in verbinding staan met je partner.
Het is daarom een uitnodiging om eens volwassen te worden in de liefde.
De ander zal nooit dat gevoel van alleen zijn in het leven oplossen. Nooit.
Iedereen kan je verlaten.
Iedereen.
Het heeft geen zin om je zo krampachtig aan de ander vast te houden en alle aandacht op te eisen.
Het is tijd om kwetsbaarder te zijn, je liefde te uiten en te accepteren dat de ander de vrije keuze heeft om voor jou te kiezen.
Moore heeft niet de illusie dat jaloezie ooit volledig zal verdwijnen in iemand. Zolang je maar accepteert dat je niet over andermans keuzes gaat.
Heb vertrouwen dat iemand voor je blijft gaan.
Liefs,
Tomson
Mailnotes
- Nesse schreef het boek ‘Het nut van angst en somberheid’
- Het boek ‘Soul therapy’ van Thomas Moore is deze zomer in het Nederlands uitgebracht als ‘Van ziel tot ziel’ . Een boek vol tips om een zielsvriend voor iemand te zijn (zoals therapeuten zijn).
- Het bekendste boek van Thomas Moore is Care for the soul. Niet meer in het Nederlands verkrijgbaar. Over goed zorgen voor je ziel.
- Aankomende vrijdag een ode aan Thomas Moore! Mijn favoriete spirituele rationalist.
