Lieve vreemdeling,
Ik ben er morgen weer vanaf 6.00 uur. Mijn planning en die van mijn taalnazi liepen even niet synchroon afgelopen twee dagen.
Liefs,
Tomson
Als de liefde van je leven ervandoor gaat + schrijfopdracht
Goethe was pas 24 jaar toen hij het invloedrijkste boekje van de 18de eeuw schreef.
Een bestseller die tot op de dag van vandaag nog in druk is.
En een culturele stempel heeft achtergelaten.
Het woord ‘Werther-effect’ duikt nog steeds regelmatig op in kranten en nieuwsartikelen.
Goethes novelle heet Het lijden van de jonge Werther en gaat over de gevoelige kunstenaar Werther die verliefd wordt op Lotte.
Alleen Lotte is al verloofd en trouwt uiteindelijk ook.
Zijn grootste geluk om haar te ontmoeten, wordt zijn grootste kwelling.
De roman verkent de gevoelens van liefde en van liefdesverdriet.
En of we er iets aan kunnen doen.
‘We hebben onze gevoelens niet in de hand. (..) Als iemand zich niet goed voelt, kan hij het nergens met zichzelf vinden.’
Of de afgunst die ons af en toe meester maakt:
‘We zien mensen gelukkig zijn zonder ons toedoen, en dat verdragen we niet.’
Werthers geest wordt in de hele roman in tweeën gescheurd.
Hoop hebben of je vermannen en doorgaan met leven?
‘Ik kon het mooiste, gelukkigste leven van de wereld leiden als ik geen dwaas was.’
Volgens Werther heeft ieder mens een andere pijngrens. En kan de een het lijden van het leven beter aan dan de ander.
Je kan het iemand niet kwalijk nemen dat ‘ie uit het leven stapt, zegt hij in het midden van het boek.
Je weet niet waar de grens lag en hoeveel ze al hebben geleden in het leven.
De tragiek is dat uiteindelijk Werther zelf bezwijkt onder zijn verdriet. Hij kan het niet meer aan dat hij nooit meer bij Lotte kan zijn en schiet zichzelf neer.
Heel tragisch.
Daar stopt de tragiek niet.
Hoewel Goethe wereldberoemd werd met dit werk, veroorzaakt het boek ook een zelfmoordgolf in Europa van mensen met liefdesverdriet.
‘Het Werther-effect.’
Kon Werther maar beter omgaan met zijn onvervulde verlangens en eenzaamheid…
Ik had het hem zo gegund.
Want er valt ook harmonie in jezelf te vinden als het leven niet gaat zoals je wil, zegt filosoof Schopenhauer.
Je eenzaam voelen is een heel normaal gevoel
Zuurpruim Schopenhauer zegt:
In volmaakte harmonie kunnen we alleen met onszelf leven; niet met onze vrienden, niet met onze geliefden, want de verschillen in individualiteit en humeur leiden telkens weer tot een zij het nog zo geringe dissonant.
De meeste mensen kunnen niet alleen zijn, betoogt hij. En daar beginnen de problemen. Drank. Jaloezie. Oppervlakkig vermaak. Onrealistische dromen om een bepaalde status te hebben of veel geld te verzamelen.
Omarm daarom de eenzaamheid.
Dat is moeilijk.
Dat beseft de zuurpruim ook.
Het is niet iets waar we mee geboren worden.
Ieder kind schreeuwt om de aandacht van de ouders als het even alleen gelaten wordt. Maar het is wel een toestand die je jezelf kan aanleren en je zult merken dat ook dit een natuurlijke toestand is.
Volgens Schopenhauer hadden Adam en Eva immers ook geen ouders. Het is het oersymbool dat we er op een of andere manier alleen voor staan dit leven.
Eenzaamheid is ons lot.
Ik ben het deels met hem eens.
Ja, leer leven met jezelf. Maar aan een kluizenaar worden, heeft ook niemand wat. En zeker je eigen ziel niet.
Alsjeblieft niet.
Maar wees ook niet bang om even de tijd te nemen om alleen met jezelf te zijn.
Geen prikkels of verplichtingen. Geen noodzaak om te reageren op appjes.
Gewoon een paar dagen met jezelf doorbrengen. Doen waar je zin in hebt, zonder anderen. Zonder de verwachtingen.
Wat ik maandag schreef: dat ons zwaartepunt te veel in de buitenwereld ligt. Goed om het af en toe weer even terug te brengen naar onszelf. Naar onze relatie met ons eigen ik.
Je laadt er verrassend fijn van op als je paar dagen alleen bent. Zodat je je daarna weer kan omgeven met andermans aanwezigheid.
Wees nog meer alleen als je samenwoont of nog in huis met je familie zit.
Niets vreemds om er een paar dagen alleen op uit te trekken.
Onze ziel heeft het meer nodig dan je beseft.
Of zoals Silesius (mystieke schrijver) zei:
De eenzaamheid is noodzaak: tenzij ge gemeen zijt, kunt ge u overal in een woestijn bevinden.
Je merkt dat het geluk meer in jezelf zit dan in de buitenwereld te halen valt.
Het boek van Schopenhauer Bespiegelingen over levenswijsheid opent niet voor niets met de quote van Chamfort (Franse schrijver uit de 18de eeuw):
Het geluk is geen eenvoudige zaak: het is heel moeilijk in onszelf, en onmogelijk elders te vinden.
Als je regelmatig filosofie leest, dan kan ik je dit toegankelijke werk van hem aanraden.
Het is mijn favoriete boek van Schopenhauer. Ook niet te dik. En zeer toegankelijk.
Als je niet vaak dit soort boeken leest, kan het pittig zijn…
Maar besef: Schopenhauer heeft een fijne pen. Hij heeft een bijzondere vorm van humor. En zijn gemopper over de wereld en andere mensen is relativerend.
Bespiegelingen over levenswijsheid – Schopenhauer
Schrijfopdracht
De schrijfopdracht is het schrijven van een kort verhaaltje, gedicht of essay van maximaal 750 woorden over ‘Als de liefde van je leven ervandoor gaat.’
Uploaden voor woensdag 14 september 12.00 uur.
