Lieve vreemdeling,
Zie jij wel eens personages in je favoriete film of tv-serie huilen? Echt goed huilen?
Ik ben benieuwd. Voel jij dan ook de behoefte om te huilen? Of laat je het bij het personage?
Ik merk dat emotionele scènes op tv, waar personages al schouderschokkend janken niets met mij doen.
Ik ga dan hun gejank nadoen, maar dan nog overdrevener.
(Heel vervelend voor de mensen die meekijken.)
Net zoals ik smakgeluiden ga maken als er eindelijk eens gezoend wordt. (Heel vervelend, ja. Toch blijf ik het doen.)
Ik voel het niet als zij het voelen.
En dat is ook in boeken aan de hand.
Als een personage bang is, zich verward voelt, opgewonden raakt, wil huilen of woedend is, voel ik het niet.
De woorden angst, blij, boos, bedroefd zijn te algemeen.
Het zijn containerbegrippen.
Je voelt de pijn van iemand pas als het beeldend wordt omschreven.
Ik heb twee linkerhanden, maar ik vind van mezelf dat ik wel gewoon een lijstje met een schilderij moet ophangen.
Dus ik open de plastic IKEA-doos met gereedschap. Haal de hamer eruit. In het kastje boven het aanrecht heb ik een doosje met honderden spijkers. Ik pak er een uit, loop naar de gang, zet de punt van de spijker in de muur en begin te kloppen met de hamer.
Eerst zachtjes. Dan iets harder en dan neemt de overmoed het over.
Tong uit mijn mond. Arm naar achteren alsof ik een honkbal ga gooien. Adem inhouden.
Zo’n heel harde slag om de spijker de laatste zet in de muur te geven.
Bam.
De hamer schampt de spijker en komt zo op mijn duim terecht.
Godskolere.
Kan ik dan ook echt niets?
Ik stop de duim in mijn mond. Alsof dat werkt. Zo’n kloppend gevoel. Helemaal rood aan het worden. Met mijn hand wapperen. Oergeluiden maken uit mijn mond.
Je weet nu wat ik voel, toch?
Ik heb je nul keer verteld wat ik voel. Maar toch weet je wat ik voel.
Dat is de kunst van schrijven.
Ik probeer de emotionele last van personages bij jou neer te leggen, door eigenlijk zo min mogelijk op te schrijven wat ze voelen. Maar ik vertel wel wat er gebeurt. Wat het lichaam doet.
Zoals die scène in het boek The fault in our stars. Waar Hazel de kamer van haar overleden vriendje in gaat om een afscheidsbrief te vinden. Ze ziet zijn onopgemaakte bed en kruipt erin. Ze omringt zich met de dekens en ruikt zijn geur. Overal aanwezig in dat bed.
Om daarna te concluderen dat het de laatste keer was dat ze hem nog zo sterk rook.
Dat…
Is de emotionele last van rouw en verdriet bij de lezer neerleggen.
Ik moet je eerlijk zeggen dat dit de eerste keer wordt dat ik mijn boek op deze manier zo probeer te schrijven.
Door juist niet te veel stil te staan bij wat een personage voelt. Maar het in het gedrag eruit te laten komen.
Maar ik denk wel dat ik het kan.
Omdat al mijn schrijfwerk zich kenmerkt door subtiele emoties te omschrijven die we allemaal herkennen, maar waarover we weinig praten.
(Tomson Darko steekt even een heel lange, zachte veer in zijn eigen kontgaatje.)
Goed. Volgende week mijn masterplan bij dit boek.
Want het gaat niet bij zomaar een boek blijven.
(Daar mag je enthousiast van worden)
Liefs,
Tomson
Ik hoop in het najaar mijn nieuwe roman ‘Sombere hitsigheid’ te publiceren. Elke vrijdag vertel ik je mijn opgedane lessen tijdens het werken aan dit boek.
