Volgens de psychoanalyse van Lacan is het antwoord daarop nee.
Dit is het meest zichtbaar in het streven naar geluk.
We denken het te willen, gelukkig worden. Maar we doen er vervolgens alles aan om het niet te zijn.
Kijk maar naar je eigen sabotageacties in je leven lieve vreemdeling 👀.
En het argument waarom we onszelf zo saboteren, zoeken we in ons verleden. Dat wat ons is overkomen.
Een trauma.
Opvoeding.
Pijn.
Mijn favoriete hedendaagse filosoof en tik-maniak en Lacan-kenner Slavoj Zizek vindt dit een goedkoop argument.
Zizek. Sloveen. Communist. Filosoof.
We maken ons één met het leed en ontlenen daar ons authentieke zelfbeeld aan. Vervolgens roepen we dat we op een dag gelukkig kunnen zijn, als we dit allemaal achter ons kunnen laten.
Maar we willen het niet achterlaten…
Dat is de hele paradox.
Het is wie we zijn geworden: onze pijn.
Zizek onderbouwt zijn filosofie met voorbeelden uit populaire films.
Dat is waar we ons mee hebben geïdentificeerd. Ons trauma is ons verhaal geworden. Volledig geïnternaliseerd.
We fall in love with our suffering.
Zizek vindt dat je dit niet mag accepteren, deze status quo.
De vrijheid om je eigen leven te bepalen, is tegelijkertijd onze grootste last. Dat is niet makkelijk, wat van je eigen leven maken. Maar je mag je niet neerleggen bij wat je is overkomen.
Je moet er iets aan doen.
Zinnen als ‘Het komt vast goed’ of ‘Er zal licht zijn aan het einde van de tunnel’ wijst hij af. Ze zijn goedkoop, nodigen niet uit om in jezelf te graven en je blijft voor altijd in je eigen pijn hangen.
Goedkoop optimisme noemt hij dat.
Je moet de confrontatie met je diepste problemen aangaan om ze op te lossen.
En hij vertelt altijd vieze mopjes ter ondersteuning van zijn verhaal.
Gelukkige gevoelens zijn altijd een bijproduct van het leven. Als je daar je pijlen op richt als doel – gelukkig worden – dan ben je verloren.
Als iemand zegt: ‘Er is licht aan het einde van de tunnel’
Dan antwoordt Zizek:
‘Ja, absoluut. Waarschijnlijk een trein die recht op ons afkomt.’
Liefs,
Tomson
PS
Volgende week deel 3 uit mijn Lacan mini-reeksje.
PPS
Als ik in een dipje zit, ga ik tien minuten naar deze video van Zizek kijken. Hierin legt hij o.a. uit hoe een perfecte date moet gaan. De vrouw neemt haar dildo mee en de man zijn vleeslicht. Die laat je met elkaar dingen doen. Zodat de man en vrouw gewoon kunnen praten met elkaar. Moraal: dan is dat seksuele gedoe even achterwege en kan je een echte connectie maken.
Met quotes als:
“Do whatever you want, just don’t express yourselves too much.”
“I think most people are monsters, secretly”
“”Inside my plastic vagina”
En lees alle comments onder de video voor extra vermaak.
