Mis je niet het echte gevoel van de wereld als we zoveel naar schermen zitten te staren?
- Hoe muziek voelt als je de naald op de plaat laat vallen. Of met een voorzichtig tikje de cd-speler laat sluiten en deze automatisch begint te spelen.
- De volgende pagina omslaan in een boek. Alvast doorbladeren om te zien wanneer het hoofdstuk eindigt.
- In de videotheek de achterkant van de hoesjes lezen en je afvragen of je vanavond in de stemming bent voor deze film.
Er is een hoop tijd verdwenen nu we binnen 30 seconden toegang hebben tot films, muziek en boeken.
Maar ik vraag me af of dit nu echt tijdswinst is of een verarming van hoe we de wereld ervaren.
We willen de stripper niet naakt zien
Zoals een striptease-act helemaal niet draait om wat er achter dat onderbroekje zit.
Dat weten we namelijk al: een grote snikkel.
De striptease-act draait om uitgesteld genot. Om fantasie en verleiding.
Als de stripper meteen zijn kleren weggooit en zijn onderbroek uittrekt, is het niets meer dan een naakte man. Maar als hij langzaam op de tonen van een R&B-nummer om je heen beweegt, in je ogen kijkt en langzaam delen van zijn lichaam onthult, dan maakt dat je langzaam warm.
Dat brengt je hoofd op hol. Dat is het ware geluk.
Dus het lopen naar je cd-kast toe, met je vingers eroverheen glijden. De albumtitels scannen. Of zoeken naar een specifieke kleur. De cd eruit halen, in je cd-speler stoppen. De versterker aanzetten. De volumeknop op het juiste getal zetten. De muziek die begint te klinken.
Dat hele ritueel draagt bij aan de muzikale beleving. En het vindt plaats in de fysieke wereld waar je al je zintuigen nodig hebt om de muziek te laten klinken.
Maar goed. Wie ben ik?
Ik heb geen cdâs meer. Een brand heeft mijn 200 cdâs tot zwartgeblakerde bbq-worstjes gemaakt in 2012. En ik heb geen poging meer ondernomen om opnieuw te beginnen met verzamelen.
Maar soms verlang ik er nog wel intens naar.
Opeens zit er een liedje in mijn hoofd, alleen de songtekst kan ik meeneuriën. Ik weet zelfs hoe de cover van dat nummer eruitziet. Maar geen idee meer van wie het is, in welke periode ik het luisterde en hoe ik dit nummer weer op kan zetten.
Het is een marteling, door mijn duizenden opgeslagen Spotify-nummers scrollen. Door mijn eigengemaakte playlists klikken. Alleen maar om dat ene liedje terug te vinden en de tonen in mijn hoofd te laten stoppen.
Dat is wat er van komt, Tomson, als de fysieke wereld verdwijnt en alles in een digitale omgeving plaatsvindt.
Amazon kan je gekochte boek van je afpakken
Nog vreemder is als je opeens denkt aan een game die je ooit jaren geleden op je iPad hebt gekocht en dan ziet dat die van je scherm verdwenen is. Het staat zelfs niet meer in de appstore. En dan googelen en dan kom je uit op een Reddit-topic waar anderen zich ook afvragen waar de game is. De makers hebben het niet meer geĂŒpdatet en nu is het voor altijd verdwenen.
Dat is de realiteit.
Amazon kan elk moment beslissen om mijn gekochte digitale boeken te laten verdwijnen. Een conflict tussen Spotify en een muziekmaatschappij en mijn favoriete muziek is weg.
Laten we het niet eens over films hebben. Ondertussen heb ik vier abonnementen op streamingdiensten. Ik zie niet alleen bepaalde films elke keer van streamingdienst wisselen. Nog erger is als je beseft dat je al een half uur aan het scrollen bent EN NOG NIKS FATSOENLIJKS HEBT GEVONDEN om te kijken.
Wat een serie over de fysieke wereldđ„”
Ze hebben dus het boek The Talented Mr. Ripley verfilmd als serie.
Gelukkig. Want die film uit de jaren â90 was goed, maar bij lange na niet zo duister als het boek van Patricia Highsmith uit 1955.
De serie staat op Netflix en heet Ripley en het is fantastisch.
Het speelt zich af in de jaren â50 en je ziet hoe fysiek de wereld toen was in prachtige filmshots.
- De postbus die Ripley elke keer opent op het station met zijn sleuteltje.
- De typemachine.
- De draaiknop op de telefoon.
- De brieven die uit enveloppen worden gescheurd.
- Het staren uit het raam in de trein.
Het laat me bijna nostalgisch worden.
(bijna).
Bangalijst
Hoe meer we staren naar een scherm, hoe meer dat onze realiteit wordt.
Ik kwam op TikTok een video tegen over de bangalijst van een corps in Utrecht. Hoe vernederend dit is voor de vrouwen.
In de reacties onder de video alleen maar jongens die het vooral de eigen schuld van de dames vonden, of nog erger: ALSOF DIE VROUWEN NIET MANNEN OPPERVLAKKIG BEOORDELEN OP HUN SEKSUELE PRESTATIES.
Wtf.
Is het zo moeilijk om een ander als mens te zien en hun lijden te erkennen in plaats van een object?
Daarna kwam ik op een nieuwsartikel terecht over dat het nu al te warm is in Spanje en Frankrijk, met alle gevolgen van dien.
En onder de reacties honderden (ik vermoed wat oudere mensen) die zeggen: Lekker toch, warm weer? En vervolgens allemaal argumenten waarom klimaatverandering een groot marxistisch links complot is.
We creëren een alternatieve werkelijkheid op die schermen en het heeft niets meer met de fysieke wereld te maken en dat is eng.
Alles staat in dienst van een dopaminehit. Een snelle bevrediging van een behoefte, waardoor niets bevredigend voelt. Waardoor niets meer echt voelt. Waardoor anderen met een andere mening niet meer als mens van vlees en bloed voelen, maar een vijand.
300 miljoen mensen stierven in de geschiedenis aan de pokken. Tot er in 1796 een vaccin werd ontdekt.
Lees een willekeurig boek of biografie van iemand uit de 19e eeuw en je schrikt ervan hoe aanwezig de dood toen was. Ziektes, slechte hygiëne, oorlog.
De dood is nu nergens meer heel duidelijk aanwezig in onze samenleving. We denken nu juist dat degene die ons willen beschermen tegen de dood, ons dood willen hebben.
Die schermen voeden onze angst dat de ander niet het beste met ons voor heeft.
Alsof we in een schijnwerkelijkheid leven met poppetjes.
Is de mens wel zo slecht?
Een van de verbluffendste hoofdstukken in De meeste mensen deugen van Rutger Bregman, is dat de mens niet zo heel goed is in het doden van een ander mens. Een groot deel van de soldaten in de oorlog kunnen de trekker niet overhalen als een vijand tegenover ze staat. De tegenstander voelt te menselijk aan.
Daardoor moet je de tegenstander ontmenselijken. Daardoor moet je afstand creëren tussen jou en de vijand. Zoals Amerikanen vanaf Amerika via een scherm hun drones besturen en bommen laten vallen in het Midden-Oosten.
Zoals IsraĂ«l een algoritme laat bepalen welke Palestijnen banden met Hamas hebben en wie er daarom platgebombardeerd mag worden. Want AI is âobjectiefâ.
Ik heb geen oplossing voor wereldwijde problemen. Ik heb wel een oproep.
Verlies je grip op de fysieke wereld niet.
Start een privébibliotheek of verzamel een vinylcollectie bij elkaar of hang posters van je favoriete films aan de muur.
Ga het bos in met een boek in plaats van je telefoon.
Neem iemand mee op date en neem afscheid met een zoen, in plaats van meteen in de slaapkamer af te spreken.
Verdiep je in de geschiedenis van Eritrea.
Breng gewoon iets minder tijd door op dat scherm. Het verstoort ons beeld op de werkelijkheid.
Liefs,
Tomson
De linkjes:
- Bregman heeft ook een essay geschreven (en online te lezen) over dat âweinig soldaten de trekker overhalenâ
- IsraĂ«l die met behulp vanâ AI hamas-strijders identificeert.â
- Kijk op Netflix Ripley. Of bekijk de trailer om te zien hoe âfysiek de wereld toen was.â
- Lees het boekâ De getalenteerde mr. Ripleyâ of in het âEngelsâ
- Ook op Storytel te beluisteren in âhet Nederlandsâ
