Je hebt als groep je eigen rituelen en taal nodig om een gevoel van eenheid te creëren.
Het is dat wat een groep onderscheidt van de rest van de mensen.
En als je een dag met zo’n groep optrekt, zal het misschien voor een buitenstaander lijken alsof je erbij hoort. Misschien voel je het zelf ook wel. Die energie van een clubje mensen geeft een gevoel van comfort en veiligheid.
Maar tegelijkertijd weet je beter. Je snapt de codes niet.
Het is dat wat Star in de film American Honey (2016) ziet in een supermarkt. Een knappe gast, Jake (Shia LaBeouf), en zijn groep mensen beginnen te dansen op We Found Love van Rihanna.
Dat is een regel. Als ze het liedje horen of het wordt opgezet, moeten ze allemaal dansen.
De beveiliging moet eraan te pas komen om de mensen uit de supermarkt te verwijderen.
Bevrijd me
Star wil bij die groep horen en wordt uitgenodigd door Jake om mee te gaan.
Met vijftien man in een busje reizen ze van stad naar stad in Amerika. Van motel naar motel. Om geld te verdienen.
De club van jonge mensen loopt van deur tot deur om tijdschriftabonnementen te verkopen.
Tja.
Goede vraag.
Wie leest er nog tijdschriften?
Niemand.
Dus ze verkopen zichzelf.
‘Neem een abonnement en dan kan ik de medicijnen voor mijn moeder betalen’ of ‘Neem alsjeblieft een abonnement en dan kan ik studeren’.
Wie zonder enkel verkocht abonnement ’s avonds terugkomt, is een loser en mag geslagen en geschopt worden door de anderen.
Dat is ook een regel.
En als je dagenlang niets binnenbrengt, laat de leidster Krystal je zonder geld, eten en drinken achter bij een willekeurig tankstation en zoek je het maar uit.
Magazine sales crew
In Amerika zijn ze al tientallen jaren berucht: de magazine sales crew. Tieners en jonge twintigers die aan je deur proberen je in te palmen om geld bij je af te troggelen.
Het is überhaupt de vraag of je ooit die tijdschriften thuis krijgt.
En sowieso kun je je afvragen of je niet meewerkt aan uitbuiting. De jongeren die zich bij deze crews aansluiten, komen uit arme milieus. Ze hebben bijvoorbeeld een strafblad of zijn dakloos.
Ze moeten 10-15 uur per dag klanten werven. Ze krijgen nauwelijks betaald en slapen in krakkemikkige motels.
Er wordt een cult gecreëerd om de groep bij elkaar te houden. Er is regelmatig aan het einde van de dag veel drank en drugs. Er wordt veel gelachen en gedanst. Maar er wordt ook gestimuleerd dat met name de mannen die hoger in de hiërarchie zitten, seks hebben met de meiden, om zo een soort van intieme connecties te creëren, zodat ze blijven. En je hebt dus al die gekke groepsrituelen.
Maar hoe je het ook wendt of keert, er moet aan het einde van de dag geld binnenkomen. En hoe beter je kunt liegen tegen mensen, hoe sneller het je een abonnement oplevert.
Griezelig
De film American Honey volgt 2,5 uur lang hoe Star (Sasha Lane) zich aansluit bij zo’n crew en leert hoe ze geld kan verdienen.
Maar ze is anders dan anderen. Jake ‘leest’ de mensen aan wie hij abonnementen wil verkopen.
- Zijn ze gelovig? Dan vertelt hij een verhaaltje over geld verzamelen voor een kerkkamp.
- Zijn ze rijk? Dan vertelt hij dat hij punten verzamelt om te kunnen studeren en hij is er bijna. Neem dit abonnement en ik ben er.
Star vindt het gelieg helemaal niets en probeert op haar eigen manier mensen voor zich te winnen. Door bijvoorbeeld in de auto te stappen van drie middelbare cowboys in volledig witte kleding en met hen een drankspel te doen, in ruil voor het afnemen van tijdschriftabonnementen.
Jup.
Griezelig.
En Jake (Shia LaBeouf dus) is ook griezelig.
De foute gast met zijn vreemde staart, wenkbrauwpiercings en tatoeages die het meeste geld van iedereen binnenharkt door zijn gladde praatjes.
Hij wordt daarom ‘superagent’ genoemd. Dat geeft hem een speciale positie bij Krystal, met privileges. Het is duidelijk dat Krystal hem als een soort persoonlijke assistent gebruikt en ook seks met hem heeft.
Dat is dus ook een kenmerk van een groep.
De hiërarchie.
Hoe beter je het doet, hoe hoger je op de ladder van aanzien staat en hoe meer geld je mag houden.
Het is niet duidelijk waar Jake nou staat.
Geeft hij om Krystal? Geeft hij om de anderen? Geeft hij om de meiden die hij werft? Wat is zijn hogere doel?
Geeft hij echt om Star of wil hij gewoon seks?
Ik zag deze review op Letterboxd (filmwebsite) over deze film:
I must do everything in my power to make sure my daughter never meets Shia LaBeouf.
Ik heb hardop gelachen. Want Jake als schoonzoon is je ergste nachtmerrie. En tegelijkertijd snap je waarom hij zo aantrekkelijk is.
Komt hij opeens opdagen op een motor en gaat hij een beetje sexy langs de bus rijden en oogcontact maken met Star.
Je ziet in die film dat die crew echt een cult is.
Het is fascinerend, maar ook zo schrijnend. Het is duidelijk dat ze allemaal worden uitgebuit. Ze reizen niet voor niets zo snel van staat naar staat, zodat niemand ze kan pakken. Officieel heb je namelijk verkoopvergunningen en dergelijke nodig.
Maar je voelt tegelijkertijd dat dit hun redding is in het leven. Een groep van gelijkgestemde weirdo’s bij wie je je thuis voelt.
Wat een film.
Het is een film van de Britse Andrea Arnold, die ook het fantastische Fish Tank maakte.
Je bekijkt American Honey op NPO Plus.
Ik zag deze YouTube-video over een jonge vrouw die bij zo’n magazine crew heeft gezeten. Ze vergelijkt de film met haar eigen ervaringen. https://www.youtube.com/watch?v=oBB5HMdn7V8
En dit is een van de scènes waar ze dansen op We Found Love (het gebeurt vaker in de film).
