Er is één ding waaraan je goed kunt zien dat er weinig ruimte is voor melancholie in onze samenleving: het lichamelijk verval mag niet bestaan.
Vooral het vrouwelijke lichaam moet jong en strak blijven. Een lichaam is niet bedoeld om het leven mee te ervaren, maar om er goed uit te blijven zien—als een soort visitekaartje.
De nieuwe horrorfilm The Substance (2024), van de Franse regisseuse Coralie Fargeat, snijdt dit thema hard en bloederig aan.
Heb je ’m al gezien?
Of nou ja. Durf je ‘m te zien?
Horror als spiegel
De film draait om een populaire fitnessinstructrice (Demi Moore) die wordt ontslagen omdat ze ‘te oud’ is. Dan besluit ze een mysterieus middel te nemen dat haar jonger maakt.
Wat volgt, is pure horror: uit haar lichaam wordt een jongere versie van haarzelf geboren (gespeeld door Margaret Qualley, die voor altijd in mijn hart zit, omdat ze in The leftovers speelt, mijn favoriete serie OOIT).
De afspraak is simpel: de jonge versie mag een week lang ‘rondlopen’, terwijl de oudere vrouw aan een infuus ligt. Daarna wisselen ze. Maar de jonge versie raakt verslaafd aan de aandacht en schoonheid – en weigert nog langer plaats te maken.
De gevolgen zijn… ranzig. Echt ranzig.
Ik zal niet meer verklappen, maar:
WAT. EEN. VRESELIJKE. SMERIGE. HORRORFILM.
Heerlijk.
Schoonheid als zelfhaat
De boodschap is niet subtiel, maar echt een ijsbal in je gezicht.
In interviews vertelt Fargeat dat de film een metafoor is voor hoe het streven naar een ‘betere versie’ van jezelf juist leidt tot meer zelfhaat. Ze zegt:
‘We leven in een wereld waarin we worden geacht te streven naar een betere versie van onszelf. Reclames, tijdschriften, films en sociale media geven je het gevoel dat je niet goed genoeg bent. The Substance schetst een luchtspiegeling. Onzekere personages krijgen een zogenaamde oplossing aangereikt die hun onzekerheid zou moeten verdrijven, terwijl hun zelfhaat alleen maar in stand wordt gehouden – of zelfs wordt vergroot.’
Over eetstoornissen:
‘Elke vrouw die ik ken, heeft op enig moment in haar leven geworsteld met een eetstoornis – of zichzelf op een andere manier geweld aangedaan om aan een of ander beeld te voldoen.’
En over haar eigen lichaam:
‘Als ik over mijn eigen lijf nadenk, herinner ik mij in elke levensfase zelfkritiek; een gedachte dat íéts aan mijn lijf niet mooi of goed genoeg is. Toen ik jong was, vond ik mijn billen en borsten niet goed genoeg. Toen ik eindelijk tevreden was over mijn billen en borsten begon ik rimpeltjes in mijn gezicht te zien. Hoe komt het dat we in een wereld leven waarin vrouwen deze gedachten worden opgedrongen? Die vraag laat me niet los.’
Volgens Fargeat moest de film extreem zijn omdat het geweld tegen vrouwen—letterlijk en figuurlijk—ook extreem is:
‘De film is een metafoor voor het geweld dat we onszelf als vrouwen aandoen. Voor het geweld dat vrouwen in onze samenleving wordt aangedaan. Dat geweld is zeer extreem. Het voelde daarom logisch een extreme film te maken.’
Lees hier het volledige interview terug (inclusief mijn aantekeningen): https://readwise.io/reader/shared/01jp1vhss5hnm7sjkw266tk9p2
liefs,
tomson
