|
Hey jij, Bij het lezen van het verhaal van Lincoln val ik in de ene verbazing in de ander. Een klinisch depressieve man die de ambitie uitsprak om iets groots voor de wereld te betekenen. En daar nog in slaagde ook. Wat een drive. Maar hoe ging hij in godsnaam om met die zwaarmoedigheid? Het hing altijd om hem heen. Dit zei hij tegen bezoekers in het witte huis die luidruchtig en vrolijk door de ruimten gingen. You flaxen men with broad faces are born with cheer, and don’t know a cloud from a star. I am of another temperament. Zelfkennis had hij wel. Een van zijn methodes om ermee om te gaan was zijn humor. Hij vertelde graag mopjes en gekke anekdotes. Humor was voor hem een manier om het leven dragelijk te houden, ondanks zijn zware gemoedstoestand. Hij verzamelde de grapjes uit boeken of herhaalde de verhalen van anderen. Mensen hingen aan zijn lippen. Het wordt wel eens vaker gezegd, dat de grappigste mensen diep van binnen heel ongelukkig zijn. The sad clown paradox. De humor is een manier om een masker op te houden, om de zwaarte weg te redeneren in absurdistische beschouwingen. Denk aan Amerikaanse comedians als Robin Williams, Jerry Seinfeld, John Belushsi, Jim Carrey, Louis C.K., Ellen Degeneres en Sarah Silverman. In Nederland bijvoorbeeld Patrick Laureij en Najib Amhali. Maar ik denk dat Lincoln het vooral inzette om verbinding te maken met een ander. Als politicus bestaat je leven immers uit een goed netwerk opbouwen met invloedrijke mensen. Maar ook de harten winnen van het volk. Ik kan me niet voorstellen dat Lincoln de man van the smalltalk was. Dus nam hij het ongemak weg door goede grappen te vertellen en zo via de lach contact te maken met de degene voor hem. Een andere manier voor hem om met de zwaarmoedigheid om te gaan was veel lezen. Vooral sombere poëzie. Dit deed hij graag met zijn vrouw Mary. Zijn favoriete gedicht was The Raven van Edgar Allan Poe. Ook leerde hij gedichten uit zijn hoofd en droeg ze regelmatig voor aan mensen. Zoals Mortality van William Knox. Yea! Hope and despondency, pleasure and pain, Are mingled together in sun-shine and rain; And the smile and the tear, and the song and the dirge, Still follow each other, like surge upon surge. -Mortality van William Knox En hij schreef zelf. Brieven. Gedichten. Speeches. Urenlang kon hij als president sleutelen aan zijn voordrachten. Maar hij is hier al jong mee begonnen in zijn leven. Als tiener dichtte hij al. Hij probeerde zijn melancholie een stem te geven. Hij schreef in zijn leven gedichten over de dood, wanhoop en de futiliteiten van het leven. Hier een passages uit een gedicht over zijn jeugd: I range the fields with pensive tread, And pace the hollow rooms, And feel (companion of the dead) I’m living in the tombs. —My Childhood Home I See Again van Abraham Lincoln Ook schreef hij teksten over zelfmoord. Zoals deze: To ease me of this power to think, That through my bosom raves, I’ll headlong leap from hell’s high brink, And wallow in its waves. Though devils yell, and burning chains May waken long regret; Their frightful screams, and piercing pains, Will help me to forget. —The Suicide’s Soliloquy van Abraham Lincoln En hier een stukje over de vergankelijkheid van het leven: You are young, and I am older; You are hopeful, I am not— Enjoy life, ere it grow colder— Pluck the roses ere they rot. —To Rosa van Abraham Lincoln Lincoln kon er niet tegen dat vrouwen aan een ander moreel standaard moesten voldoen dan mannen. Denk aan de vrouw die al snel een slet wordt genoemd, terwijl een man om dat gedrag geprezen wordt. Dit zie je terug in dit gedicht: Whatever spiteful fools may say— Each jealous, ranting yelper— No woman ever played the whore Unless she had a man to help her. —On Seduction van Abraham Lincoln Je zag zijn dichtkunsten ook terug in de speeches die hij hield. Bijvoorbeeld zijn inauguratie speech voor de tweede termijn als president. Deze woorden zijn twee maanden later herhaald op zijn begrafenis. Fondly do we hope—fervently do we pray—that this mighty scourge of war may speedily pass away. Yet, if God wills that it continue, until all the wealth piled by the bond-man’s two hundred and fifty years of unrequited toil shall be sunk, and until every drop of blood drawn with the lash shall be paid by another drawn with the sword, as was said three thousand years ago, so still it must be said, ‘The judgments of the Lord, are true and righteous altogether.’ With malice toward none; with charity for all; with firmness in the right, as God gives us to see the right, let us strive on to finish the work we are in; to bind up the nation’s wounds; to care for him who shall have borne the battle, and for his widow, and his orphan—to do all which may achieve and cherish a just and lasting peace among ourselves, and with all nations. Aan religie deed hij trouwens niet, al las hij regelmatig de Bijbel. Vooral het verhaal van Job gaf hem rust, als het te veel werd in zijn hoofd. Dat is het bekende verhaal waarin God en de duivel een weddenschap afsloten. Als je alles van Job afneemt, gelooft hij dan nog steeds in God? Dus alles gaat mis in Jobs leven. Oogsten mislukken. Bezittingen verdwijnen. Kinderen weg. Zijn reputatie gaat er volledig aan. Pech op pech op pech. Zijn vrienden vinden dat hij God moet vervloeken. Dat alles dan weer goed gaat. Maar Job blijft trouw aan God. Want een God is er niet alleen voor de mensen bij wie het goed gaat. Lincoln las dit verhaal regelmatig opnieuw toen weer eens een bekende van hem was gesneuveld in de Amerikaanse burgeroorlog. Hij ging dit boek anderhalf uur lezen om weer tot kalmte te komen. Bijzonder toch? Dat hij een verhaal leest over iemand die allemaal tegenslagen te verwerken krijgt, maar blijft vertrouwen in het hogere? Alsof hij weer even de kracht moest vinden waarom hij dit ook alweer deed. Dat je soms hele pijnlijke offers moet brengen om het hogere doel te bereiken. Ook de manier waarop hij sprak, droop de melancholie ervan af. Zoals bij de dood van zijn derde zoon Willie. In totaal kregen Lincoln en Mary vier zonen. Slechts een van hen is volwassen geworden, de anderen stierven jong. Willie stierf op twaalfjarige leeftijd aan de griep, in het Witte Huis. Lincoln bezocht meerdere malen het opgebaarde lichaam en zei toen tegen een officier die de ruimte bewaakte: Did you ever dream of a lost friend and feel that you were having a direct communion with that friend and yet a consciousness that it was not a reality? De officier knikte bevestigend. So do I dream of my boy Willie. Man. Dit raakt me. Als je interesse hebt in zijn melancholie, lees het boek Lincolns Melancholy. Dit was de laatste e-mail over Lincoln. Al zal ik nog een aantal keer naar hem verwijzen. Liefs, Tomson  |