|
Elke keer als ik overprikkeld raak of me uitgeput voel, verrast het me hoe uitzichtloos die gevoelens zijn. Echt uitzichtloos gewoon. Ik kan nauwelijks meer naar mijn geschreven teksten kijken. Complimenten per e-mail gooi ik meteen weg. De gedachte dat het in de toekomst misschien wel gaat lukken, dit schrijverschap, klinkt als een grote klucht. Mijn hele leven voelt dan aan als een absurd toneelstuk waarin ik iets probeer te zijn wat ik niet ben. Dat hele mechanisme in mijn kop van optimisme en relativering, van plezier en hoop, heeft het feestje gewoon even verlaten. Ik probeer mezelf te kalmeren met: ‘Morgen voelt het vast beter.’ Waarna vervolgens de gedachte opkomt: ‘Maar wat als dit gevoel voor altijd blijft? Dat morgen niet beter is, maar nog slechter? Dodelijk vermoeiend. Wat ik weet, is dat dit de amygdala is. Zo’n gebied in je hersenen. Normaal gesproken, overdag, als je uitgerust bent en je je fit voelt, wordt die in toom gehouden. Maar bij overprikkeling en vermoeidheid lukt dat niet meer. Dat is ook de reden dat je gedachten op hol kunnen slaan als je in bed ligt. Je in-toom-houd-gebied valt blijkbaar iets eerder in slaap dan jij en de amygdala. Bedankt pik! Vaak, na een avond goed slapen, voel ik me een ander mens. Tegen het naïeve aan optimistisch, verliefd op mijn eigen teksten en eigen spiegelbeeld. Ik zou een dansje kunnen doen met elke willekeurige lantaarnpaal. Het laat me grinniken dat ik de dagen eerder op het punt heb gestaan om gewoon alvast mijn eigen graf te graven in mijn tuin. Gewoon voor de zekerheid. Ik weet, nu ik dit al honderd keer heb meegemaakt, dat die donkere gedachten tijdelijk ongemak zijn. Ik weet ook dat je in een depressie zit als je voor een paar weken deze gedachten hebt. Dus dat je je minstens voor een paar weken achter elkaar elke dag uitzichtloos en pessimistisch voelt. Soms praten onbekenden met me via Instagram. Ik ga niet zeggen dat ik een therapeut ben. Dat ben ik niet. Maar ik heb het al vrij snel in de gaten als diegenen aan de andere kant van de lijn depressief overkomen. Ze verraden zichzelf met hun pessimisme. Het idee dat dat wat ze nu voelen nooit over gaat. Dat ze zich dat niet kunnen voorstellen dat het voorbij gaat. Dat is dus het superirritante eraan, dat ze zich niet kunnen voorstellen dat het tijdelijk is. Dat maakt depressieve gevoelens ook zo gevaarlijk. Want als je het je niet meer kan voorstellen dat het over gaat, waarom zou je je dan laten helpen? Volgens filosoof en psychiater Damiaan Denys is er nog geen enkel bevredigend antwoord gekomen op de vraag waarom we depressief worden. Met het getuur naar onze kop met neurotransmitters in de scanner en het meten van serotinelevels zijn maar halve bewijzen gevonden die onze ‘depressieve stoornissen’ verklaren. Maar we kunnen wel al beschouwend zien dat steeds meer mensen in de wereld last krijgen van hun mentale gesteldheid. Een trend die cultuuroverstijgend is. Wat betekent dat onze manier van leven voor grofweg de helft van de mensen niet werkt. De helft! Niet alleen dat. Ook jongeren zijn nu de pineut. Al minstens tweehonderd jaar ontsprongen jongeren de dans. Vaak komen mentale problemen pas halverwege de twintiger jaren opzetten. Geen toeval. Jongeren hebben in verhouding de meeste vrijheid en de minste verantwoordelijkheid van iedereen op aarde. [Met verliefde stem]: Aaah, de onbezonnen jeugd. Maar die tijd is over. Jongeren in de westerse cultuur kampen ook met paniekaanvallen, depressie en faalangst. Hebben wij weer. Hoe komt dit? De slimme mensen denken dat het komt door prestatiedruk, je mooiste leven laten zien op Instagram en de afstandelijke relatie die veel jongeren hebben met hun ouders. Nou zeg. Zijn we mooi klaar mee. Het scheelt dat veel mentale issues ‘simpel’ op te lossen zijn. Paniek- en angststoornissen zijn bijvoorbeeld met een paar sessies bij een psycholoog dragelijk te maken. Als er geen wachtlijsten zijn daar!!! Eenmalige depressies ook. De pech is alleen dat de kans groter wordt dat die nog een keer terugkomt met een andere stoornis als bonus erbij. Noem me een optimist. Maar ik hoop dat we allemaal op een punt in het leven komen waarop we die donkere kant in onszelf gaan herkennen en ook meer gaan accepteren. Blijkbaar is dit wie ik soms kan zijn: die twijfelende zelfkwellende schrijver. Je gaat de triggers herkennen die je in zo’n donkere bui kunnen trekken. Maar je weet ook hoe je die dragelijk kan houden. In mijn geval: blijkbaar komen mijn mentale klachten eerder terug als ik slecht voor mezelf zorg. Als ik goed voor mezelf zorg, word de kans kleiner. Bij tijd en wijle is mijn zwaarmoedige bril ook gewoon wie ik ben. Alsof de wereld even haar ware gezicht laat zien en ik de enige ben die dit weet. Zelfkennis is belangrijk. Niet alles kan gefikst worden. Niet alles hoeft gefikst worden. Maar met inzicht begrijp je wel beter hoe het ongeveer werkt in dat koppie van je. Begrijp je? Hoopvolle groet, Tomson
|
