Lieve vreemdeling, Lieve vreemdeling, Dit. Alles. Om ons heen. Het hangt aan zoveel toevalligheden aan elkaar, dat je er bijna iets goddelijks in gaat zien. Of dat je er juist enorm fatalistisch van wordt, zoals ikzelf. Alleen al het idee dat ons zonnestelsel in een vrij rustig hoekje van het melkwegstelsel zit. Dat onze aarde precies de juiste afstand tot de zon heeft, zodat het niet te warm en zeker niet te koud is. Dat er een reuzeplaneet als Jupiter is, die als een stofzuiger gevaarlijke meteoren opzuigt. Dat er natuurkundige principes zijn als chemie, waar uiteindelijk leven uit ontstaat. Niet alleen dat. Het selecteert zichzelf. Dat er in 4.5 miljard jaar aan evolutie menssoorten zijn ontstaan. Het besef dat jij en ik afstammen van een paar rondlopende homo sapiens families 50.000 jaar geleden. 10.000 mensen om precies te zijn. We stammen van 10.000 mensen af! 🤯 Dat met die families van alles had kunnen gebeuren tussen toen en nu. Honger. Meteoor op hun hoofd. Virusuitbraak. Een sterkere Neanderthalersoort. Maar dat we er toch nu zijn. Dat jij en ik uit die ene eicel van je ma en zaadcel van je pa zijn ontstaan. Niet al die keren daarvoor dat ze wat met elkaar deden. Of al die keren daarna. Besef: als je pa een dag voor de bevruchting extra aan zichzelf had gezeten, dan was de helft van je DNA-code nu ergens via het riool in de oceaan terechtgekomen. Chaos. Alles om ons heen is chaos en in die chaos zijn wij toevallig ontstaan. Het zit in ons mensen om orde te brengen in die chaos. Alleen al onze taal is een uiting van orde. Een boom is niet een boom. We geven er een woord aan: boom. Jij bent een mens. Op een iets groter niveau ordenen we onze samenleving via wetten en regels. We geven orde aan planten, dieren en ons gedrag. Overal orde. Vind je het dan gek dat we onszelf ook heel ordelijk willen zien? In ieder geval in ons doen en laten. Ik heb het over perfectie. Perfectionisme. Controle uitoefenen op zaken waarover we eigenlijk geen controle hebben. Maar als we iets beter ons best doen, misschien zien we dan de orde en is die orde het perfecte. Alles om ons heen mag chaos zijn, maar onze eigen inbreng moet perfect zijn. Of ons uiterlijk moet richting perfectie gaan. Mensen moeten perfect over ons denken. We zoeken naar bewijzen dat we niet perfect zijn, zodat we ons kunnen verbeteren. Op het dwangmatige af. Perfectionisme is een dwangmatige obsessie voor orde. Terwijl die orde dus helemaal niet bestaat. Heel veel dingen bestaan niet. Maar we denken van wel. Snelheid bestaat niet. Al lijkt het wel zo. Snelheid is slechts het verschil tussen de waarnemer en het object dat langs beweegt. Als ik 50 km per uur in mijn auto rijd en jij haalt me in met 54 km per uur. Dan zie ik slechts 4 km snelheid verschil tussen jou en mij. Besef dat de aarde op dit moment met 1.670 kilometer per uur om zijn eigen as aan het draaien is en jij staat erop. Dat is het ook met perfectie. Je kan pas iets perfect vinden als je het gaat vergelijken met iets anders waar je waarde aan hecht. Als je jezelf gaat vergelijken met beroemde mensen die je mooi vindt, dan zul je jezelf altijd lelijk vinden. Maar waar je iets mee vergelijkt, dat doe je allemaal zelf. Het is verre van logisch of objectief. Het kan dat je de cultuur de norm laat zijn: slank is prachtig, dik is lelijk. Of andermans mening. Het is maar net hoeveel waarde je aan zo’n persoon, zo’n instituut, werkgever of cultuur wil hechten om die of dat te laten bepalen hoe je je voelt. Ik ben er nog steeds niet uit waarom wij nu meer last hebben van perfectionisme in deze tijd. Ik loop hier wel te preken dat perfectionisme niet loont, maar ik ben zelf een perfectionist. Wat is nou de trigger dat we zo zijn? Informatieoverload? We worden dagelijks met zoveel selectieve informatie overspoeld dat het altijd lijkt alsof anderen succesvoller en knapper zijn en een leuker leven hebben en beter in dingen zijn. Is dat het? Dus we willen wat de ander heeft en dat frustreert? Ja. Oké. Maar we weten allemaal ook dat het schone schijn is. Want dat zeggen we ook allemaal tegen elkaar. Daar zeg ik niet iets heel schokkends mee. Bij veel mensen die ik ken, lijkt het perfectionisme meer van binnenuit te komen. Het maximale uit jezelf halen. Jezelf niet willen teleurstellen. Je prestaties of je leven niet willen verspillen. De psychologie is dan: de angst om niet genoeg te zijn. We zijn niet voldoende bevestigd in onze jeugd. Of juist te veel bevestigd in een beeld dat we niet zijn. Zoek naar de oorzaken van deze gedachten in je jeugd en misschien kan je dan je perfectionisme loslaten. Ja. Oké. Zoek net zo lang en je komt vanzelf wel een bewijs tegen dat het daar vandaan komt. Ja toch? Ikzelf neig toch meer naar hoe ik dit verhaal begon. Ons heelal lijkt op orde, maar het is meer toeval in de chaos. Perfectionisme is een drijfveer om iets te doen. Gewoon iets doen voelt leeg aan. Dus als je het doet, doe het dan goed en het liefst perfect. Dan heb je het maximale bereikt. Dan is elke vorm van zinloosheid opgeheven. De norm is bepaald. En dat is het punt… Als alles aan elkaar hangt door toeval en chaos. Dat de complexiteit van oorzaak en gevolg een misselijkmakend gevoel van fatalisme geeft dat het dan ook elk moment voorbij kan zijn. Ons leven, de maatschappij, planeet aarde. En als we elke dag weer nieuwsberichten lezen die dit beeld bevestigen: klimaatcrisis, nucleaire wapens, snel aanpassende virussen, nieuw album van Marco Borsato, onvoorspelbare dictators. Terwijl we tegelijkertijd verhalen zien en lezen van die uitzonderlijke mensen die wel succes hebben. Dat geeft toch kortsluiting in het hoofd? Mijn bestaan is toeval. We gaan er waarschijnlijk morgen aan. Maar als ik goed gitaar kan spelen, daar een filmpje van maak en online zet, word ik misschien toch beroemd en dan kent iedereen me en voelt het allemaal net iets minder leeg. Ik heb nul invloed op Poetin, een rondreizende meteoriet en op de stervende insecten. Ik heb ook nul invloed op hoe anderen mij zien. Maar ik heb wel 1000 procent invloed op mijn inzet voor de dingen die ik belangrijk vind. Dus ik doe niet gewoon mijn best. Ik doe super mijn best en ben nooit tevreden en als ik een burnout krijg is dat mijn eigen schuld. Zou dat het zijn? Liefs, Tomson PS Word een personage in mijn volgende boek. Doe het voor 12 september. PPS Word mijn Engel via petje.af. |